2017’nin en flaş sektörü
Bu yıl yayınlanacak yönetmelik ile herkes çatısına güneş paneli koyup enerji üreticisi olabilecek. Elektriği bedavaya getirip üretim fazlasını devlete satacak ve yılda yaklaşık bin dolar kazanacak. Güneş paneli üreticisi Panasonic, pazarın iddialı şirketlerinden biri…
2017’nin flaş sektörü güneş enerjisi olacak. Ev tipi güneş panellerinin kullanımını ve üretilen enerjinin devlete satılmasını düzenleyen yönetmeliğin yayınlanması sektörü uçuracak. Biraz iddialı konuşuyoruz gibi görünebilir ama ev tipi panellerle enerji üretip ihtiyaç fazlasını devlete satmak sadece Türkiye’de değil dünyada da yükseliyor. Son dönemde bu alanda heyecan verici çok önemli teknolojik atılımlar yaşanıyor. Aralarında Tesla’nın patronu Elon Musk’ın şirketi Solacity ile Japon Panasonic’in de bulunduğu teknoloji öncüleri, üretilen enerjinin depolanmasını sağlayan pilleri geliştirme konusunda büyük bir yarış içindeler. Piyasadaki enerji pillerinin fiyatı düştükçe, kullanımı artacak. Ve enerji sektöründe büyük bir dönüşüm yaşanacak. Çünkü ev tipi güneş enerjisi panelleri, kullanıcılara kendi enerjisini depolama ve yaz-kış kullanma imkanı verecek. Şu anda bile, mevcut güneş enerjisi panelleriyle, enerji üreticisi olmak mümkün. Bunun için güneş gören bir çatınız olması yeterli. İstanbul gibi büyük kentlerde müstakil evi olanlar, Ege ve Akdeniz’de ise tüm yazlıkçılar, sektörün doğal müşterisi. Yönetmeliğin Haziran ayında yayınlanması bekleniyor. Yönetmeliğin yayını sonrasında çatısında güneş enerjisi paneli olanlar ihtiyaç fazlası üretimlerini devlete satabilecekler. Şu anda yapılan hesaplamalar, bireysel güneş enerjisi üreticilerinin, kişisel ihtiyaçlarını karşılayıp devlete yılda ortalama bin dolarlık enerji satışı yapabileceğini gösteriyor.
Güneş enerjisi paneli teknolojisinin dünyadaki öncüleri arasında yer alan Panasonic’in Türkiye Satış Yöneticisi Fatih Koray Yıldız ve Solar Systems Satış Yöneticisi Özgür Kan, 2017’de yayınlanacak yönetmeliğin, evlerde 10 kilowatt’a kadar enerji üretimi yapılmasına olanak tanımasını beklediklerini söylüyor. Bir evin ortalama enerji ihtiyacı 3-5 kilowatt olarak hesaplanıyor. Bu durumda ev tipi güneş enerjisi üreticileri, üretimlerinin neredeyse yarısını satma olanağı bulacaklar.
Panasonic, Türkiye pazarındaki etkinliğini artırmak için iki yıl önce elektrik aksamları üreticisi Viko’yu satın almıştı. Anahtar priz pazarında açık ara Türkiye lideri konumundalar. Bir yandan da başta güneş enerjisi olmak üzere Panasonic’in teknolojik açıdan iddialı olduğu diğer alanlarda büyüyorlar. Güneş enerjisinde hem endüstriyel tipte hem de ev tipi panellerde dünyanın sayılı teknoloji geliştiricileri arasında yer alıyorlar. Tesla’nın ünlü patronu Elon Musk’ın kurucusu olduğu Solarcity’nin kullandığı güneş panellerini de Panasonic üretiyor.
Türkiye pazarı şu anda endüstriyel tipteki panellerden oluşuyor. Panasonic’in burada yüzde 5’lik pazar payı bulunuyor. Aslında endüstriyel segment de büyüme temposunu yeni yakaladı. Bunda 2013’te çıkan yönetmeliğin payı büyük. Yönetmeliğin çıktığı yıl Türkiye’de toplam güneş enerjisi sektörü 3 megawatt’lık kurulu güce sahipti. Bunun 500 kilowatt’ı, Panasonic tarafından satılmıştı. Yönetmeliğin çıkması sonrasında endüstriyel segment çok hızlı büyümeye başladı. Kurulu güç 2014’te 40 megawatt’a, 2015’te ise 256 megawatt’a çıktı. Bu yıl güneş enerjisinde kurulu gücün 800 megawatt’a yükselmesi bekleniyor. Pazar bir anda büyüyünce Panasonic’in payı azaldı.
Türkiye şu anda güneş enerjisinde dünyanın en hızlı büyüyen iki pazarından biri. Yazımızın girişinde sözünü ettiğimiz, ev tipi güneş panellerini düzenleyen yönetmeliğin yayınlanması sonrasında Türkiye’nin bu alanda zirveye çıkma olasılığı da var.
Aklınıza, “Şu anda ev tipi panellerle enerji üretip satmak yasak mı?” sorusu gelebilir. Hayır, yasak değil ama devletten bunun için izin alabilmek kolay değil. Ankara’ya gitmek ve zorlu bir bürokratik süreci tamamlamak gerekiyor. 2017’de yayınlanacak yönetmelik işte bunu değiştirecek.
Panasonic yöneticileri Fatih Koray Yıldız ve Özgür Kan, ev tipi güneş panellerinin önümüzdeki dönemde “J tipi” büyüyeceğini belirtiyor. Yani yönetmeliğin yayını sonrasında çok hızlı bir büyüme başlayacak. Yıldız ve Kan, ilk sene 2-3 kat, sonraki yıllarda ise 10 kat büyüme öngörüyor.
Eve güneş enerjisi paneli kurmanın maliyetine gelince… Panasonic, paneli 260 dolara satıyor. Ama enerji üreticisi konumuna gelmek için tek panel yeterli değil. Çatıya 10-15 panel kurmak gerekiyor. Buna işçiliği ve diğer maliyetleri de kattığınızda enerji üreticisi olmanın maliyeti 6 bin – 7 bin doları buluyor. Bir seferlik olan bu yatırımı yaptıktan sonra elektriği ömür boyu bedavaya getirmiş oluyorsunuz. Her yıl devlete ortalama bin dolarlık enerji satışı yaptığınızda, 6-7 sene içinde güneş enerjisi yatırımınızı amorti etmiş oluyorsunuz.
Güneş enerjisi panelinde Panasonic’in yanı sıra başka üreticiler de var. Önümüzdeki dönemde güneş enerjisi alanında Türkiye’ye yatırımların artacağını söylemek de bir kehanet olmaz. Nitekim Japon şirket, Türkiye’ye yatırım yapmayı da değerlendiriyor. Bunun için Konya’da birkaç yer baktılar; Japonya’daki şirket merkezinde sürmekte olan fizibilite çalışmalarının tamamlanmasını bekliyorlar.
Öte yandan bilindiği gibi Panasonic’in satın aldığı Viko, anahtar priz alanında büyük ölçekli bir üretici ve ihracatçı. Panasonic şirketi satın aldığında İstanbul Sancaktepe’deki fabrikada 700 kişi çalışıyordu. Çalışan sayısı aradan geçen sürede 900’e yükseldi. Şirket Ar-Ge’ye özel bir önem veriyor. Cironun yüzde 4’ü Ar-Ge’ye ayrılıyor. Türkiye’de bu oranın yüzde 1’le sınırlı olduğunu hatırlatmakta fayda var. Elbette Ar-Ge büyük oranda elektrik aksamlarına odaklanmış durumda. Şirketin Türkiye cirosunun büyük kısmı şimdilik anahtar prizden geliyor. Rakamlara bakalım: Şirket bu yılı 460 milyon TL ile kapatmayı planlıyor. Bunun 400 milyon TL’si elektrik aksamlarından gelecek. Bu rakam içinde ihracatın payı 100 milyon TL olacak. Önümüzdeki dönemde ise güneş enerjisi panelleri satışının artışıyla kuşkusuz bu dağılım değişecek…