Online rekabet

Tüketicinin sanal mağazalar aracılığıyla market alışverişi yapmaya yönelmesi perakende sektörünün de yeni yatırımlar yapmasına neden oluyor. Tekstil, teknoloji, yapı-marketler derken online alışveriş tutkusu hızlı tüketim ürünlerine de sıçradı. Çaydan şekere, kehveden şampuana yüzlerce ürüne tüketiciler artık online olarak ulaşabiliyorlar. Tek tuşla alışverişlerini yapıp kargo ücreti de ödemeden ürünlerini kapıdan teslim alıyorlar. Süpermarketlerin sunduğu bu kolaylık tüketiciyi cezp ediyor. Bu da haliyle sektörü hareketlendiriyor ve market zincirleri fiziki mağazaları dışında online satışa geçiyorlar. Migros, Carrefour, KİM Marketler, Happy Center bu zincilerden sadece birkaçı...Rekabetin artık sokak aralarından sanal ortama taşındığını söylemek mümkün. Türkiye’deki 36 milyon internet kullanıcısının, 10 milyonu internet üzerinden alışveriş yapıyor. Türkiye'de 6 milyar lirayı aşan e-ticaret pazarında online süpermarket pazarı yıllık 2 milyar TL. Dünyada ise bu rakam 23 milyara çıkıyor. Hem Türkiye hem de dünya genelinde 2014'e kadar sanal market cirolarının yüzde 50 büyüyeceği tahmin ediliyor. Türkiye daha yolun başında. Ancak potansiyeli nedeniyle sektörün iştahını kabartıyor. Online pazarın her yıl ortalama yüzde 30-50 bandında büyüdüğü dikkate alındığında önümüzdeki yıllarda bu alanda rekabetin daha da artması bekleniyor.

Neden online oldular?
İstanbul gibi büyükşehirlerde yeni büyük mağaza yatırımları güçleşiyor. Tüketiciye ulaşma noktasında daha küçük hacimli mağazalar öne çıkıyor. Hatta bu da rekabeti sokak aralarından sanal ortama taşıyor. Mağaza yatırımlarını devam ettiren zincirler, bir taraftan da sanal mağazalarla ulaşamadıkları sokak ve evlere ulaşıyorlar. Bu alandaki yatırımlar daha fazla müşteri imkanı sunuyor. Kim Marketler Zinciri Genel Müdürü Hamit Akçay, “Sanal mağazaların fiziki alışverişi destekleyen bir alan olduğunu düşünüyoruz ama orta ve uzun vadede fiziki mağaza alışverişlerinin yerini tutacağını düşünmüyorum. İnsanlar pratik bir yeniliği kullanacaktır. Kısıtlı zamanlarda, soğuk havalarda veya dışarı çıkmaya üşendiklerinde bu uygulamayı kullanacaktır fakat yine de markete gitmeye devam edecektir. Bu özelliğiyle sanal mağazacılığın fiziki mağazalara şu an için rakip olmasını beklemiyoruz. Ama önemli bir destekleyici olduğunu söylemek gerekiyor” diyor.

Sistem nasıl işliyor?
Kullanıcılar siteye girerek istediği ürünü reyonları gezerek veya arama butonu aracılığıyla buluyor. Alacağı ürünleri alışveriş sepetine atarak kasaya gidiyor. Siparişini istediği adresi ve ödeme seçeneğini belirleyerek alışverişi tamamlıyor. Müşteriye en yakın markete sipariş ulaştırılıyor ve ortalama 1 saatte müşterinin kapısına götürülüyor. Kapıda ödeme sistemiyle nakit veya kartlı ödeme seçeneklerinden birini kullanabiliyor. Eğer müşteri ürünü beğenmez veya vazgeçerse de bunu belirterek iade hakkını kullanabiliyor. Mağazalardaki özel eğitimli ve deneyimli personeller, sipariş verilen her ürün için girilen özel notları, istekleri dikkatle değerlendiriyorlar. Örneğin, sipariş verilen patateslerin küçük gelmesini isteyen müşteriye özenle küçük patates seçiyor, kıymasının 2 kez çekilip, 500’er gramlık paketler halinde hazırlanmasını isteyen müşteriye talebi doğrultusunda ürünü özenle hazırlanıyor ve poşetleniyor.

Migros sistemin öncüsü
Türkiye’nin ilk gıda e-ticaret sitesi olan Migros Sanal Market, 1997 yılından bu yana hizmet veriyor. Ankara, İzmir, Edirne, Eskişehir, Antalya, Kayseri 17 farklı şehirde bulunan 71 operasyon noktası, 145 araç ve yaklaşık 400 personeli ile bulunuyor. Yaz aylarında ise hizmet kapsamını yazlık bölgelerle genişletiyor. Ayrıca müşterilerin marina ve koylarda bulunan tekne ve yatlarına da sipariş teslimatları gerçekleştiriyorlar. Migros Ticaret A.Ş. Sanal Merkez Grup Müdürü Hüseyin Aktuğ, “2010 yılında, Migros Sanal Market’ten edindiğimiz deneyim ile Macrocenter formatımızın online satış hizmeti olan online.macrocenter.com sayfasını da hizmete sunduk. Macroonline sitesi ile Macrocenter mağazalarımızdaki tüm ürünleri İstanbul ili dahilinde özel araçlarımız ve deneyimli ekibimiz ile teslim ediyoruz” diyor.

Kapıda KİM var...
KİM Marketler Kimkapinda.com sitesi ile 6 ay önce faaliyete geçti. Şu anda Marmara Bölgesi'nde faaliyet gösteren 70 mağazasından 40'ı sisteme entegre edilmiş durumda. Kocaeli, Sakarya, Tekirdağ ve İstanbul'da faaliyet gösteriyorlar. Mağazalarda satılan ürünlerin tamamına siteden ulaşmak mümkün. Türkiye'de sanal market alışverişi alanında ilk 5 site arasında yer alan Kimkapinda.com yakın bir gelecekte KİM Grup'un en önemli yatırımları arasında yerini alacak. Şu anda teknik ekip, dağıtım ve arka planda 50 kişilik bir ekip var. Sistemin 6 aylık gidişatını anlatan KİM Marketler Zinciri Genel Müdürü Hamit Akçay, “Mobil ekipler ve teknik altyapı gibi farklı alanlarda 6 aydır yatırımlarımız devam ediyor. Şu anda yatırımlarımız tamamlanmış değil. İlk etapta 500 bin TL'lik bir yatırım yaptık. Farklı uygulamalar ve teknik destekler için de yatırımlar planlıyoruz. Gelen taleplere ve ihtiyaçlara göre yatırımlarımız şekillenmeye devam edecek. Yatırımın boyutunun 1 milyon dolara kadar ulaşabileceğini öngörüyoruz” diyor. Toplam cironun binde 5'i online'dan sağlanıyor. Hedef, 2014 yılında cironun yüzde 1'ini sanal mağazalardan elde etmek.

Carrefour 12 yıldır online
2001 yılında açılan Carrefour Sen-Al Market İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa ve Muğla’da toplam 8 mağaza ile online hizmet veriyor. Evinizden yaptığınız market alışverişinizi sabah 11:00-22:30 arası dilediğiniz saatte kapınıza kadar teslim ediyorlar. Sen-Al Marketi kullanan müşteriler mağazada gezercesine rahat bir alışveriş deneyimi yaşıyor. Ürünleri teker teker inceleyip, oturdukları yerden siparişlerini veriyorlar. Bu şekilde vakit kaybı azalıyor. Ardından siparişlerini talep ettikleri saatte, zamanında ve ücretsiz teslim alabiliyorlar. CarrefourSA olarak “müşteri nerdeyse orada olma” vizyonu ile hareket ettiklerini belirten CarrefourSA yöneticisi, “Türk insanı her ne kadar pazar kültürüne ve ürünleri elle tutarak almaya alışık olsa da gelişen teknoloji ve değişen hayat koşullarına çok hızlıca adapte olabiliyor. Bunun en güzel örneği de hızla gelişen e-ticaret sektörü” diyor. Online pazarın gıda dışı kategorilerindeki oyuncu sayısı bu pazardaki rekabeti üst seviyelere çekiyor. Market tarafında ise rekabetin önümüzdeki dönemde ciddi şekilde artacağını düşünüyor.

 
***KUTU***

MOBİL UYGULAMA DA DEVREDE

Migros’un, sanal market altyapısını kullanan “Mobil Market” uygulaması ile müşteriler sipariş vermek istedikleri ürünlerin barkodunu sokakta, evde, mağazada kısacası her yerde okutarak kolayca sepetine ekliyor ve çok hızlı sipariş verebiliyorlar. Türkiye’de ilk defa mekandan bağımsız barkod okutma uygulaması ile örneğin evdeki süt kutusunun ya da komşu ziyaretinde tadılan kahvenin barkodunu okutmak ve anında sipariş vermek mümkün. Ayrıca bu uygulamada barkod okutma dışında, reyonlar arasında arama fonksiyonu ile dolaşarak ya da eski siparişler arasından kolayca ürün seçimi yapılarak sipariş verilebiliyor. Müşteriler, Mobil Market’i kullanarak siparişlerini bilgisayardan başlayıp cep telefonunda ya da cep telefonundan başlayıp bilgisayardan tamamlayabiliyorlar.

 
KİM, NE ALIYOR?

En fazla satış yapılan ürünler kategorisinin başında sebze ve meyveler, süt-süt ürünleri, yumurta, zeytin, dondurulmuş gıda ürünleri ve günlük ihtiyaç malzemeleri yer alıyor. Bu ürünleri sırasıyla deterjan ve temizlik ürünleri, meyve suları, gazlı içecekler, sıvı yağ, bakliyat, kağıt ürünleri takip ediyor.

Özellikle, çalışan 25-45 yaş arası ve büyük şehirlerde yaşayan kitle, çalışan kadın ve erkekler, öğrenciler, engelliler, hastalar alışveriş yapıyorlar. Sıradan bir günde, online siteyi kullanarak Ankara’da okuyan oğlunun evine yada kaldığı öğrenci yurduna sipariş teslim edilmesini sağlayan bir anneye yada İzmir’deki ailesinin ihtiyaçlarını Amerika’dan verdiği siparişle karşılayan bir babaya rastlamak mümkün.

BAŞKA KİMLER VAR?

Happy Center: Online alışveriş sitesinde tüm gıda, kozmetik, küçük ev aletleri gibi birçok ürün tüketicilere bir arada sunuluyor. İstenilen ürünleri nakit veya kredi kartıyla ödeme imkanı bulunurken raf sistemi kullanılarak tasarlanmış ara yüz sayesinde müşteriler kolaylıkla alışverişini yapabiliyor.

Sarıyer Market: 1975 yılında marketçiliğe başlayan Sarıyer Market iki yıl önce online alışverişe başladı. Online alışveriş sitesi ile istenilen ürün, saat aralığı gözetilmeden 7/24 Sariyermarket.com adresinden hizmet veriyor. Bunları yaparken hiçbir kargo ya da taşıma ücreti de almıyor.

Çağrı: Online sitesi şimdilik sadece İstanbul Başakşehir ve Kozyatağı'nda hizmet veriyor. Mağazalarda satılan her ürüne online olarak da ulaşılıyor. Kargo ücreti alınmayan uygulamada ürün iadesi de mümkün.

Kibaroğlu: Kibaroğlu Sanal Market, sadece İzmir'de hizmet veriyor. Kredi kartı ya da kapıda ödeme mümkün. Müşterinin cayma hakkı bulunuyor. Siparişlere istenilen özelliklere göre not eklenebiliyor.