Rodrik-Bakan Şimşek tartışması

Barış Soydan

Harvard Üniversitesi öğretim üyesi Dani Rodrik ile Maliye Bakanı Mehmet Şimşek arasında 15 Haziran Cumartesi günü sosyal medya sitesi Twitter üzerinden ilginç bir diyalog yaşandı. Rodrik’in İngiliz haftalık gazetesi The Economist'in Türkiye’nin gayrisafi milli hasılası üzerine yaptığı düzeltme ile ilgili tweet’i üzerine Bakan Şimşek’in aynı platform üzerinden yanıt vermesi ile aşağıdaki diyalog ortaya çıktı.

Dani Rodrik: The Economist'ten haftanın düzeltmesi: Türkiye'nin gayri safi milli hasılası son on yılda 3'e katlanmadı. (Düzeltmeyi görmek için tıklayınız)

Mehmet Şimşek: Velev ki bu doğru bir düzeltme olsun. Türkiye’nin gayri safi milli hasılası 2002'de 320 milyar dolar iken (1990’da 198 milyar dolardı) bu 786 milyar dolara yükseldi. 3,5 kat arttı.

Mehmet Şimşek: Uluslararası gayri safi milli hasıla karşılaştırmaları dolar cinsinden yapılır. Bu da üçe katladık demektir.

Dani Rodrik: Bakan Şimşek'in reel ve nominal GSMH'den haberi olduğuna eminim. Gerçekte gayri safi milli hasıla yüzde 350 değil, yüzde 67 artmıştır... (Rodrik burada IMF verilerine atıf yapıyor. Görmek için tıklayınız)

Dani Rodrik: …ve kişi başına hesap edildiğinde reel gayri safi milli hasıla yüzde 43 görünmektedir. (Rodrik burada IMF verilerine atıf yapıyor. Görmek için tıklayınız)

Dani Rodrik: Fakat bu zamanla değişimler üzerinden karşılaştırıldığında nominal değerde değildir. Açık yüreklilikle kendinizden utanın.

Mehmet Şimşek: Ben üst düzey yatırım bankalarında ve uluslararası kurumlarda ekonomist olarak 15 yıldan fazla çalıştım ve hiçbir zaman gayri safi milli hasılayı hesaplarken reel değerleri kullanmadım.

Dani Rodrik: Bu tweet kendini ele veriyor.

NOT: Nominal GSMH-Reel GSMH karşılaştırması: Bir dönemin üretim değerinin, aynı dönemin fiyatları (cari fiyatlar) ile ölçerken; Reel GSMH dönem üretiminin değerini baz alınan bir yılın fiyatları (sabit fiyatlar) ile ölçer. Böylece reel GSMH, fiyat artışlarının etkisini gidererek, gerçek (ya da fiziki) üretimdeki değişmeleri görmeyi mümkün kılar. Ekonomik analizler için nominal (cari) değerler pek kullanışlı değildir. Bu nedenle ekonomik analizde fiyat değişmelerinin etkisini içermeyen reel büyüklükler ile çalışılır.