Boğaziçi Üniversitesi Türkiye'nin Bilişimsel MR Görüntüleme Yetkinliğini Geliştiriyor
Uzaya taşınan mikroalgler, yerçekimsiz ortamda zenginleştirilmiş karbondioksiti oksijene etkin şekilde çevirirken, uzay yolculuklarında hayati olan oksijen üretimini de yapabilecek potansiyele sahip.
Boğaziçi Üniversitesi Biyomedikal Mühendisliği Enstitüsü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Esin Öztürk Işık ve ekibi, Avrupa Komisyonu'nun Horizon Europe Programı kapsamında desteklenen rekabetçi Twinning Projesi'nden kabul almayı başardı. Üç yıl sürecek proje kapsamında öğrenciler için eğitimler düzenlenmesinin yanı sıra, multiple skleroz (MS) hastalığının teşhisine katkı sağlamak için bilişimsel manyetik rezonans (MR) görüntüleme teknikleri geliştirilmesi ve bu konuda Türkiye’deki bilgi birikimine katkı sunulması planlanıyor. Öğrencilere yaz okulları ve kış çalıştaylarıyla bilişimsel MR görüntüleme alanında eğitim verilirken, öğrenimlerinin bir kısmını kısa dönem değişim programı kapsamında yurtdışında yapmaları planlanıyor. Bu kapsamda kariyerine yeni başlayan araştırmacı ve lisansüstü öğrencileri University Medical Center Amsterdam ve Fraunhofer MEVIS, Bremen’de kısa süreli eğitim alması mümkün hale gelecek.
Proje kapsamında bir araştırma projesi de yürütülecek. MS’de aktif olan plakların daha erken dönemde teşhisinde 'kan-beyin bariyeri arteryal fırlı etiketleme' denilen yeni bir MR görüntüleme tekniği kullanılacak. Bu MR görüntüleme tekniği, hastalığın teşhisinde tespit edilen kan beyin bariyerindeki bozulmaların erken dönemde saptanabilmesini sağlayacak. İlgili ekip MS hastalarına bu tekniği geliştirmek için araştırma çalışması yapmasının yanı sıra proje Acıbadem Üniversitesi Altunizade Hastanesi Radyoloji Bölümü'nden Prof. Dr. Alp Dinçer ve Nöroloji Bölümü'nden Prof. Dr. Dilaver Kaya ile birlikte yürütülecek
Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin Oktay Altun ve Doç. Dr. Şener Özönder
Yapay Zekâ Ekosistemini Güçlendirecek Proje
Boğaziçi Üniversitesi Veri Bilimi ve Yapay Zekâ Enstitüsü bilim insanları "Teknik Resimden Yapay Zekâ Destekli Maliyet Tahmini Yazılımı Geliştirme Projesi" için çalışmalara başladı. Geliştirilecek yazılımla işletmeler üretecekleri ürünlerin maliyetlerini yapay zekâ algoritmaları ile teknik resimden yola çıkarak 60 saniyede belirleyebilecek.
Boğaziçi Üniversitesi Veri Bilimi ve Yapay Zekâ Enstitüsü öğretim üyeleri Doç. Dr. Şener Özönder ve Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin Oktay Altun’un yürütücü, İstanbul Ticaret Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Berk Ayvaz’ın da danışman olarak yer aldığı “Teknik Resimden Yapay Zekâ Destekli Maliyet Tahmini Yazılımı Geliştirme Projesi” ile işletmelerin üretmeyi planladıkları ürünlerin maliyetlerini hızlıca ve yüksek doğrulukla tahmin edebilmeleri sağlanacak. TÜBİTAK’ın desteklediği bu yazılım şirketlerin ürün geliştirme süreçlerini hızlandıracak. Yazılım şirketin yeni veya hâlihazırda pazarda yer alan ürünü için yapmak istediği maliyet tahminini, firmada bulunan ürünlerin teknik resimlerini inceleyerek otomatikleştirecek. Makine öğrenmesi sayesinde her geçen gün çok daha doğru iş süreçlerinin gelişmesi sağlanacak. Ortaya çıkan çıktı şirketlere yol gösterici bir nitelikte olurken karar alma süreçleri de çok hızlanacak.
Uzay Yolculuklarında Oksijen Üretimi Mümkün
Boğaziçi Üniversitesi’nin Türkiye Milli Uzay Programı kapsamında Astronot Alper Gezeravcı tarafından Uluslararası Uzay İstasyonu’nda deneyleri yapılan “Uzay Görevleri için MikroAlgal Yaşam Destek Üniteleri” (UzMAN) projesinde ilk sonuçlar insanlı uzay seyahatlerinin geleceği açısından umut vadediyor. İnsanlığın uzayda taşınması mikroalgler, benzersiz ortamları ve genişletilmiş karbondioksit döngüleriyle insanlı uzay görevlerinde etkin şekilde oksijen üretimi ve sürdürülebilirlik bakımından önemli bir potansiyele sahip.
Türkiye Milli Uzay Programı çerçevesinde Boğaziçi Üniversitesi yürütücülüğünde TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (MAM) ve İstanbul Medeniyet Üniversitesi (İMÜ) ortaklığında hayata geçen "Uzay Görevleri için MikroAlgal Yaşam Destek Üniteleri" (UzMAN) projesi uzaya taşınarak ileri deneyleri gerçekleşen 13 proje arasında yer aldı.
Türkiye’nin ilk astronotu Alper Gezeravcı’nın Uluslararası Uzay İstasyonu'nda gerçekleştirdiği deneylerin ardından elde edilen verilerin projenin yürütücüsü Boğaziçi Üniversitesi Çevre Bilimleri Enstitüsü Dr. Öğr. Üyesi Berat Zeki Haznedaroğlu ve ekibi tarafından yapılan analizine göre alglerin yerçekimsiz ortamda, kapalı mekânlardaki karbondioksit bulunan insan doku hücrelerine nazaran, kapalı ortamlarda bulunan insan dokularından beş ila altı kat daha fazla karbondioksiti emebildiği görüldü. Bu bulgu, uzun süreli uzay görevlerinde yaşam destek sistemlerinin geliştirilmesi ve sürdürülebilirliğin sağlanması açısından büyük önem taşıyor.