Online ihracat patlaması
Ek gelir hedefiyle işe girişenler ya da yeni pazarlara açılarak büyümek isteyenler için yeni bir fırsat kapısı var: E-ihracat. Modanisa, Metem Teknoloji gibi pek çok KOBİ, e-ihracat yaparak başarı hikâyeleri yazmaya başladılar.
Selma Şimşek Bektaş selmabektas@turkishtimedergi.com
E-ihracat, küresel ticaretin yükselen trendi olarak şirketlerin ve girişimcilerin radarına çoktan girdi. Türkiye’den tüm dünyaya kuyum, tespih, halı, örgü yünü, tekstil ürünleri satarak ciddi cirolara yapan sessiz kahramanların sayısı giderek artıyor. Online alışverişin rahatlığı, internetten tüm dünyanın modasını yakından takip edebilme imkânı ve fiyat kıyaslaması yapılabilmesi gibi nedenlerle tüm dünyada daha fazla tüketici online alışverişi tercih etmeye başladı. Bu talebi gören ve harekete geçen şirketler ve girişimciler kazanıyor. PayPal Türkiye, Orta Doğu ve Kuzey Afrika Bölge Direktörü Kıvanç Onan da, e-ihracatı Türkiye’deki iş yerleri ve girişimciler için çok büyük bir fırsat olarak görüyor.
Küresel çapta fırsat var
Küresel çaptaki fırsat, rakamlarla kendini gösteriyor. PayPal öncülüğünde gerçekleştirilen Ipsos Sınır Ötesi Alışverişte Tüketici Alışkanlıkları araştırmasına göre e-ticarette en hızlı Brezilya ve Hindistan büyüyor. 2017’de Hindistan yüzde 42, Brezilya ise yüzde 21 büyüme gösterecek. Aynı dönemde ABD, İngiltere, Almanya, Avusturya ve Batı Avrupa ülkelerinde e-ticaretin yüzde 11 büyüme kaydetmesi bekleniyor. Araştırmaya göre ayrıca, 23 bin 200 kişinin yüzde 70’i son 12 ay içeresinde en az bir kere online alışveriş yapmış. Küresel sınır ötesi ticaret boyutunu da her geçen gün katlayarak artırıyor. 105 milyar dolara yaklaşan rakam, 2018’de yüzde 200 oranında artması bekleniyor.
E-ticarette 3 milyar dolar mümkün
Türkiye’nin mevcut durumda 400 milyon dolar civarında e-ihracat hacmi bulunuyor. Önümüzdeki birkaç yıl içerisinde ise 3 milyar dolara ulaşması bekleniyor. Türkiye sınır ötesi alışverişçiler için yavaş yavaş ön plana çıkan bir ülke. Öyle ki, 27 ülkeden Hollanda, Rusya, Birleşik Arap Emirlikleri ve Mısır’daki tüketicilerin Türkiye’yi alışveriş yaptıkları ilk 10 ülke içinde sıralıyor.
Türkiye’nin yakın çevresinde bulunan Ortadoğu ülkeleri ile Rusya, İsrail gibi ülkelerin tüketim alışkanlıkları ise dikkat çekici: Bu pazarın yüzde 50’si başka ülkelerden ürün alırken, yüzde 10’u sadece sınır ötesinden alışveriş yapıyor. Bu pazarlar Türkiye için özellikle bir fırsat. Bu ülkelerde en çok hangi ürünlere talep var diye baktığımızda elektronik, seyahat ve giysi kategorilerinin öne çıktığını görülüyor.
Türkiye’nin bir e-ticaret üssü olmaya aday olduğunu söyleyen PayPal Türkiye, Ortadoğu ve Kuzey Afrika Bölge Direktörü Kıvanç Onan, “Bölgedeki pozisyonu ve ürün çeşitliliği buna çok uygun. Nitekim Türkiye, en hızlı büyüme kaydeden e-ticaret pazarlarından biri. Ancak ülkenin dinamik özellikleri, üretimi ve altyapısı düşünüldüğünde sınır ötesi online satış rakamlarının henüz arzu edilen seviyede değil. Özellikle KOBİ’lerin ve bireysel girişimcilerin desteklenmesiyle Türkiye bir e-ihracat üssü haline gelebilir” diyor.
E-ticarette en çok talep giyime
E- ihracatta en çok talep gören ürün grupları giysi, elektronik ve seyahat olarak öne çıkıyor. Sınır Ötesi Alışverişte Tüketici Alışkanlıkları Analizine göre dünya genelinde sınır ötesinden en çok giysi alışverişi yapılıyor. Batı Avrupalı tüketiciler giysilerini sınır ötesinden satın almayı tercih ederken gelişmekte olan pazarlardaki tüketiciler dijital ürünleri ve giysileri sınır ötesinden satın alıyorlar. Buna karşılık Ortadoğulular elektronik, seyahat ve giysi alışverişlerini hem online hem de sınır ötesi olarak yapmayı tercih ediyor.
KOBİ’ler neden e-ihracat yapmalı?
Uzmanlara göre KOBİ’lerin e-ihracat potansiyeli çok yüksek. Geleneksel ihracat göre çok büyük avantajlar sunması KOBİ’lerin bu konudaki eğilimlerini artıyor. Peki nedir bu avantajlar: Öncelikle şirketlerin büyüme hedefleri ve yurtdışı pazarlarına erişim için büyük yatırımlar ve bağlantılar gerektirmiyor. Türkiye’de geleneksel yollarla ihracat yapan firmalar ortalama üç ülkeye ürün satarken, e-ihracat yapan firmalar ortalama 34 ülkeye erişebiliyor. Ayrıca bir ülkede ürün satabilmek için o ülkede fiziksel olarak bulunma zorunluluğu bulunmuyor. E- ihracat ile hedef kitleyi uluslararası bir platformda değerlendirmek artı bir avantaj sağlıyor. Marka bilinirliğini sağlamak ve müşteri potansiyelini genişletmek için izlenen stratejilerin bir sınırı yok.
Adım adım e-ihracat
Sınır ötesi e- ticarette emin adımlarla ilerleyebilmek için dikkat edilmesi gereken hususlar var. Kıvanç Onan bu adımları şu şekilde sıralıyor:
Yeni başlayanlar için pazar yerleri
Yurtdışına online satış yapmaya başlarken pazar yerleri önemli bir çıkış noktası. Satış platformları alışveriş merkezleri gibi işliyor, orada ‘mağaza açtığınızda’ pazar yerinin sunduğu birçok hizmetten yararlanabiliyorsunuz. Özellikle eBay ve Etsy, daha ziyade e-ihracata yeni adım atanlara uygun platformlar; retro eşyalardan eski plaklara niş ürünler satmak için bu yerler biçilmiş kaftan.
Kullanım şartlarına dikkat!
Platformu belirlerken kullanım şartlarının dikkatlice okunmasını tavsiye ediyoruz; güncelleme hızı, tasarım, komisyon ücretleri gibi özellikleri mutlaka dikkate alınmalı. Pazar yerlerinde tecrübe kazanan birçok girişimcinin, bu sürede öğrendikleriyle kendi sitelerini kurarak daha başarılı bir grafik çizdikleri gözlemliyoruz. Pazar yerlerini inceleyerek, tüketicilerin hangi ürünleri nereden aldıkları, fiyat aralıkları, satış yapılacak ülkelerde en çok hangi ödeme yöntemlerinin kullanıldığı gibi pek çok bilgi bulunabilir.
Çoklu platformlar önemli
Öncelikle, tüm dünyadaki tüketiciler daha önce kullandıkları ya da adresini bildikleri sitelere gidiyor. Arama motorlarından çıkan sonuçlar, arkadaş ve aile tavsiyesi de web sitelerine erişimde tercih edilen yöntemler arasında. Tüketiciler fiyat karşılaştırma sitelerini kullanarak da web sitelerine yönelebiliyor. Tüm bu veriler göz önüne alındığında ise sınır ötesi online yapanlar için şu sonuç çıkıyor: Girişimciler markalarını güçlendirmek için çoklu platformlarda varlık göstermeliler.
Hızlı davranan fark yaratıyor
Hız önemli, zira müşterilerin teslimat hızıyla ilgili beklentileri giderek artıyor. Ürünü daha kısa zamanda teslim eden şirketler pazarda bir adım öne çıkıyor. Çabuk teslimatın yolu ise konfirmasyon zamanını kısaltmaktan, ürünün çarçabuk hazırlanmasından ve hızla paketlenmesinden geçiyor. Dünyadaki lider e-ticaret şirketlerinde siparişin alınmasından ürünün gönderime hazır hale getirilmesi arasındaki süre 30 ilâ 45 dakika.
Nakliye ve lojistiği iyi yönetin
Lojistik ve nakliye süreçlerini yönetmek önemli. Ürünün niteliği ve servis tipine göre farklı seçenekler mevcut. BRIC ülkeleri, Ortadoğu ve gelişmekte olan ülkelerdeki tüketiciler alışveriş yapılan ülkelerde sevkıyat adresi sunan aracı nakliye şirketlerini kullanmayı tercih ediyor. Tüketiciler bu şekilde hem farklı mağazalardan aldıklarını kendilerine toplu olarak göndertip kargo maliyetini azaltırken, gümrük ile ilgili karşılaşabilecekleri sorunları da bu özel hizmet ile çözebiliyorlar. Aynı zamanda bu servis, alışveriş yapılan site kendi ülkelerine kargo göndermiyor olsa dahi alışverişi mümkün kılıyor. 6-Türk girişimcilerin hangi pazarlarda ve hangi ürün gruplarında başarı şansları daha yüksektir?
Metem Teknoloji e-ihracat ile küreselleşti
Online ihracatın sessiz kahramanlarından biri de e-ihracat sayesinde birkaç ülkede ofis açacak kadar büyüyen Metem Teknoloji. Metem Teknoloji 2011 yılında kurulan genç bir şirket. El feneri, telsiz, tek gözlü dürbün gibi tamamen kendi tasarım ve üretimleri olan ürünleri var. İç pazarda büyük başarı elde eden şirket, yurtdışı pazarlara açılmak için öncelikle Elfeneri.com ve benzeri ürünlerin isimlerini alan 100’den fazla satış sitesi kuruyor. Bu sitelerin İngilizce, Almanya, İtalyanca, İspanyolca ve Flemenkçe gibi çeşitli dillerde hazırlandığını belirten Metem Teknoloji ABD Ofisi Kurucu Ortağı Emre Bilgin, “Ürünlerimize çok büyük talep oldu. Sadece Hollanda’da CF1 isimli el fenerimizden günde 100 adet satıyoruz. Yoğun talep sonucunda Hollanda Ofisimizi açtık. Bu yılsonuna kadar da ABD, Avustralya, Çin ve İngiltere’de ofisler açıyoruz” diye konuştu. Online ihracat sayesinde çok büyük işbirliklerine imza attıklarını anlatan Emre Bilgin’in verdiği bilgilere göre şirket, dünyanın en büyük optik, mikroskop ve teleskop camı üreticisi Alman Bresser markasının Türkiye distribütörlüğünü ve tek teker, ginger ve tek denge gibi eğlenceli ulaşım konusunda faaliyeti olan Air Will ürünlerinin hem Türkiye’de hem de dünyada satış hakkını aldı.
adL Markafoni ile satışlarını tırmandıracak
Türkiye’nin ilk özel alışveriş sitesi olan Markafoni Grubu, e- ihracat konusunda önemli bir projeye imza attı. Perakende şirketlerine online ihracat fırsatları için köprü olma hedefi koyan Markafoni bu projeyi ilk etapta kadın hazır giyim markası adL ile yola çıktı. Rusya’da yılda 100 bin adet ürün satan adL Markafoni ile başta Romanya olmak üzere bölge ülkelerine bölgedeki şirketleri eMag aracılığı ile 3 yılda 1 milyon adet satış hedefleniyor. Markafoni’nin de bünyesinde olan Naspers Grubu, e-ticarette global oyuncularla perakendeciler arasında fırsatlar sunuyor. Naspers 130’dan fazla ülkedeki faaliyetleri ile 65 milyar dolarlık bir şirket CEO İlker Baydar, grubun gücüyle Markafoni’nin isminin global şirketlerle anıldığını ve bu avantajı diğer markalarla paylaşmak istediklerini belirtiyor.
Moodanisa, hızlı kargo servisi ile kazandı
Modanisa.com e-ihracatta başarı yakalayan şirketlerden biri. Türkiye’nin ilk dünyanın en büyük muhafazakar giyim sitesi olan şirket Dünya İslami Ekonomi Raporu’na göre 25 global site arasında ise dünyanın bir numaralı İslami moda e-ticaret sitesi olarak yer alıyor. 2011 yılında kurulan şirket Türkiye pazarı ile birlikte aynı anda dünya pazarını hedefledi ve kuruluşunun ikinci ayından itibaren ihracata başladı. İlk dönemlerde, müşterilerin ödemeleri banka havalesi ile geldikten sonra paketleri tek tek PTT Şubesi ile gönderirken, şirket bugün satışlarının yüzde 50’sini 75 ülkeye yaptığı e- ihracat ile gerçekleştiriyor. Yönetim Kurulu Başkanı Kerim Türe hedefleri konusunda net konuşuyor: “ Tüm dünyadaki 400 milyon Müslüman kadına ulaşmanın yanı sıra Türk giyim markalarının Modanisa ile yurtdışı pazarına ulaşmalarını sağlamayı da amaçlıyoruz. Yapacağımız atılımlarla 2020 yılında 250 milyon dolar ihracat ile sayılı perakende firmaları arasına girmeyi hedefliyoruz”. Şirketin bu başarısının arkasındaki en önemli strateji; hızlı kargo servisini standart olarak uygulamaya başlaması söylenebilir. Orta Doğu’ya 3 günde, Avrupa’ya iki günde, Amerika’ya üç günde ürün teslim edebilen şirket; 300 marka, 50 bin çeşit ürün ve 35 tasarımcının koleksiyonu ile hizmet sunuyor.