Şartları sağlayana damga vergisi yok

EKONOMİ GÜNDEMİ - Nedim Tolga Süer
tolga.suer@audit.com.tr
85 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile 32 sayılı “Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında Karar”da değişikliğe gidilerek, belli sözleşmelerde sözleşme bedellerinin TL ile düzenlenmesi zorunlu hale getirilmişti. Bu kararın uygulaması kapsamında, döviz cinsinden kararlaştırılmış sözleşmelerdeki bedellerin Türk parası olarak değiştirilmesine ilişkin düzenlenen kağıtlarda damga vergisi uygulamasına ilişkin olarak Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından 22 sayılı Damga Vergisi Sirküleri yayımlanmıştır.

Buna göre;

1) Sözleşme bedellerinin TL’ye çevrilmesine ilişkin olarak düzenlenen kağıtlardan aşağıdaki şartların birlikte sağlanması halinde damga vergisi aranmayacaktır.

- Sözleşmelerin diğer maddelerinde bir değişiklik yapılmaksızın münhasıran bedele ilişkin düzenleme yapılması,

- Yapılacak değişiklik sonrası Türk Lirası cinsinden belirlenecek toplam bedelin, ilk sözleşmede yer alan döviz cinsinden bedel ile değişikliğe ilişkin kağıdın düzenlendiği tarihteki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca ilan edilen cari döviz satış kurunun çarpımı suretiyle bulunacak tutarı geçmemesi, (Örneğin, 100.000 USD bedelli bir sözleşmenin 14.09.2018 tarihinde TL’ye çevrilmesi durumunda; 14.09.2018 tarihinde geçerli döviz satış kuru olan 6,3681 esas alınarak düzenlenen kağıdın 636.810 TL’yi (100.000 x 6,3681) geçmemesi durumunda sözleşmede damga vergisi aranmayacaktır)

- İlk sözleşmeye atıf yapılmış olması

2) Düzenlenen kağıdın, yabancı para ile düzenlenen sözleşmenin (ilk sözleşmenin) diğer maddelerinde bir değişiklik yapılmaksızın, düzenlendiği tarihteki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kurlarına göre hesaplanacak tutardan daha yüksek bir bedel içermesi durumunda, ilk sözleşmedeki damga vergisinin azami tutardan ödenmemiş olması kaydıyla, artan tutar üzerinden damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir. (Yukarıdaki örnekte yer alan kağıdın bedeli 636.810 Türk Lirasını geçerse, artan tutar üzerinden nispi damga vergisi alınacaktır.) (Görüşümüze göre, düzenlenen kağıttan istenebilecek damga vergisi tutarı, azami tutardan ilk sözleşmedeki damga vergisinin düşülmesinden sonra kalan tutardan daha yüksek olamayacaktır)

3) TL’ye uyarlama tarihinde, işin bir kısmının tamamlanmış olması halinde, bakiye iş için düzenlenen kağıtta ilk sözleşme bedeli de bakiye işe isabet eden değer olarak dikkate alınacaktır. (Yukarıdaki örnekten devam edersek, 14/9/2018 tarihi itibarıyla sözleşmeye konu işin %60’ının tamamlandığı durumda, kalan %40’lık kısmı için ilk sözleşmenin bedeli, (40.000 USD x 6,3681) 254.724 Türk Lirası olarak dikkate alınacaktır.)

4) Damga vergisinin azami tutardan ödenmiş olması halinde ise, değişikliğe ilişkin kağıdın yukarıda belirtilen şartları taşıması halinde, artan bedel nedeniyle bu kağıttan ayrıca damga vergisi aranmayacaktır.

5) Düzenlenen kağıdın, ilk sözleşme yerine yeni bir sözleşme olarak veya aynı sonucu doğuracak şekilde bedel dışındaki unsurları da değiştirecek şekilde düzenlenmesi halinde, bu kağıt genel hükümler çerçevesinde damga vergisine tabi olacaktır.