ARGE 250


Bankacıların primleri sınırlanıyor!

Barış Soydan

BDDK'nın “Bankalarda İyi Ücretlendirme Uygulamalarına İlişkin Rehber" adıyla yayınladığı ve 31 Mart 2016'da yürürlüğe girecek olan düzenleme, çalışanlara ödenen prim sistemine ilişkin getirdiği yeni kriterlerle primlere sınırlamalar getiriyor. Bugüne kadar nakit ödenen prim sistemi yerine, uzun vadeli prim sistemini teşvik etmeyi amaçlayan BDDK, düzenlemeyle primlerin en az yüzde 40’ının minumum üç yıl vadeye yayılarak ödenmesi şartını getiriyor. Hay Group Finansal Hizmetler Sektörü liderlerinden Serkan Şener, yeni düzenlemeyle primlerin yüzde 30’u nakit, yüzde 30’u nakit dışı yatırım araçlarla ödenirken, geri kalan yüzde 40’ının ise üç yıla yayılarak ödenebileceğini söyledi.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK), bankaların çalışanlarına ödediği prim miktarlarına ve yöntemlerine ilişkin yeni düzünlemeler getirdi. 31 Mart 2016 tarihinde yürürlüğe girecek olan BDDK düzenlemesinde, Avrupa’da 2014 yılında yürürlüğe giren uygulamalar baz alındı. Global yönetim danışmanlığı şirketi Hay Group tarafından yapılan değerlendirmede, BDDK’nın Avrupa’da olduğu gibi etkin ve sağlıklı risk yönetimine uygun ücretlendirme yapılmasının yanı sıra bankaların uzun vadeli prim sistemlerini kullanmasını teşvik etmeyi amaçladığına dikkat çekildi. Düzenlemede; baz ücretlerle prim miktarlarının dengelenmesi, prim ödemelerinin nakdin yanı sıra hisse senedi gibi nakit dışı araçlarla da yapılması ve üst yönetime dağıtılan toplam prim tutarlarının yıllık olarak kamuoyuna açıklanması gibi yeni uygulamalar yer alıyor. Çalışana verilen toplam nakdin ve primin sınırlandırılmasıyla bankaların yetenekli çalışanları elde tutmalarının zorlaşacağını söyleyen Şener, "Çalışanların daha cazip sektörlere geçişini önlemek için bankalardaki yöneticilerin liderlik becerilerine büyük rol düşüyor" dedi.
BDDK yaptığı düzenleme ile bankaların bugüne kadar nakit ve bir seferde ödenen prim sistemi yerine uzun vadeli prim sistemlerini kullanmasını teşvik etmeyi amaçlıyor. Söz konusu BDDK düzenlemesi ile bankaların çalışanlarına verdikleri prim miktarının en az yüzde 40'ının minumum üç yıl ertenelerek ödeneceğini ifade eden Hay Group Finansal Hizmetler Sektörü liderlerinden Serkan Şener, "BDDK yaptığı düzenleme ile bir yandan uzun vadeli prim sistemini teşvik etmeyi, bir yandan da hisse senedi gibi nakit dışı yatırım araçları üzerinden ödeme yapılmasını sağlamayı hedefliyor. Düzenlemeyle toplam primin yüzde 40’nın minimum üç yıl ertelenmesinin yanında gerek peşin gerekse ertelenen primin en az yüzde 50’si hisse senedi gibi nakit dışı araçlarla ödenecek. Bu nedenle uygulamanın başlamasıyla, bugünden farklı olarak çalışanların primlerinde ilk yılda önemli miktarda azalma yaşanacak. Örneğin, bugün 100 TL prim alan bir yönetici, uygulamanın yürürlüğe girdiği sene sonunda bunun en fazla 30 TL’sini nakit olarak alabilecek. 100 liralık primin 30 TL’sini de hisse senedi gibi nakit dışı araçlarla alabilirken, 40 TL’sini ise ancak üç yıl sonra alabilecek” dedi. Uzun vadeli prim sisteminin Amerika ve Avrupa’da oldukça yaygın olarak kullanıldığını vurgulayan Şener, Türkiye’de ise uzun vadeli prim sisteminin Türk şirketlerin gündemine yeni girdiğini söyledi. Şener, “Hay Group olarak yaptığımız bir araştırmada, Türkiye’de şirketlerin geçmişte %8’ler civarındaki bir kısmının uzun vadeli prim sistemlerini tercih ettiğini, son dönemlerde bunun artarak yüzde 14’e yükseldiğini görüyoruz. Ancak Amerika’da bu oranın yüzde 86, Avrupa’da ise yüzde 84 olduğunu görüyoruz” dedi.

Müşteri memnuniyeti önem kazanıyor
BDDK “Bankalarda İyi Ücretlendirme Uygulamalarına İlişkin Rehber" başlığı ile yayımladığı düzenlemeyle Avrupa ve Amerika’da olduğu gibi bankalarda etkin bir risk yönetimi sağlamayı amaçlıyor. Kısa vade yerine uzun vadeli ve nakit dışında da yatırım araçlarının kullanılmasını teşvik eden düzenleme, çalışanların performanslarının ölçümlemesinde de yeni kriterler getiriyor. Yeni uygulamaya göre, çalışana verilecek prim miktarını belirlemede kişinin bireysel başarısının yanı sıra çalıştığı ekip ve bankanın başarısı da etkili olacak. Kişinin bireysel başarısının ölçümlenmesinde sadece kâr, satış adedi gibi finansal kriterler değil; müşteri memnuniyeti gibi finansal olmayan kriterler de dikkate alınacak. Düzenlemenin bankacılık sektöründe müşteri odaklı yönetim anlayışını güçlendireceğine dikkat çeken Hay Group Finansal Hizmetler Sektörü liderlerinden Serkan Şener, “Müşteri odaklılık konusunda finans sektörünün ortalamanın gerisinde kaldığı görülüyor. Hay Group ve Fortune dergisinin tüm dünya genelinde gerçekleştirdiği en beğenilen şirketler araştırmasına göre müşteri odaklılık endeksi, yüksek performans gösteren şirketlerde 79, ortalamada 69 iken, finans sektörü 67 puan ile her iki grubun gerisinde kalıyor” dedi.

cak
Çalışana verilen toplam nakdin ve primin sınırlandırılmasıyla bankaların yetenekli çalışanları elde tutmalarının zorlaşacağını söyleyen Serkan Şener, "Çalışanların daha cazip sektörlere geçişini önlemek için bankalardaki yöneticilerin liderlik becerilerine büyük rol düşüyor. Ancak, finans sektöründeki şirketlerin bu konudaki karnesi çok parlak değil. Hay Group’un gerçekleştirdiği organizasyonel iklim araştırmasına göre; finans sektöründeki şirketlerin yüzde 59’una demotive edici bir çalışma ortamı hakim" dedi.
Söz konusu uygulama ile yöneticilerin hedefleri arasında, sadece kâr değil, müşteri memnuniyeti, liderlik ve takım yönetimi gibi hedeflerin de yer alacağını söyleyen Şener, "2016 yılı bankaların ücretlendirme ve özellikle prim uygulamaları açısından önemli bir yıl olacak. Benzer uygulamaları 2014 ve öncesinde devreye alan Avrupa bankalarında uzun dönemli teşvikler önem kazandı. Uygulamanın sadece kâr odaklı performans kriterleri yerine müşteri memnuniyeti, liderlik ve takım hedefleri gibi konulara da vurgu yapmasın bankaların başarı tariflerini yeniden gözden geçirmelerini gerektirecek. Bazı bankalar performans ve prim sistemlerini revize etmeye şimdiden başladı" diye konuştu.
Diğer yandan BDDK yaptığı düzenlemeyle , bankaların ücret politikalarında daha şefaf hale gelmeleri için de bir takım kriterler getirdi. Buna göre bankalar, ücretlendirme politikaları ve tutarları ile ilgili bilgileri her yıl kamuoyuna açıklayacak. Bu bilgilerin içerisinde yönetim kurulu ve üst düzey yönetimin kaç kişiden oluştuğu, bu kişilere ödenen toplam baz ücret ve prim miktarları, işe giriş ikramiyelerinin toplamı, işten ayrılma tazminatlarının toplamı gibi bilgiler de yer alacak. Uygulamadan bankaların yönetim kurulu üyeleri, genel müdür ve genel müdür yardımcıları gibi üst yönetim ekibi ile hazine, yatırım bankacılığı gibi banka risk profilinde önemli etkisi bulunan departmanlarda görev yapan yöneticiler etkilenecek. BDDK'nın kararında, sektördeki sistemik önemli bankaların bu rehbere uyum sağlaması gerektiği ifade ediliyor. Diğer bankalar ise ölçülülük ilkesini benimseyerek kendi risk yapıları ve stratejileri doğrultusunda rehbere uyum sağlayacak.