Sermayenin tamamlanması işlemi vergiye tabi midir?

EKONOMİDE GÜNDEM - Nedim Tolga SÜER
tolga.suer@audit.com.tr
Şirketlerin sermaye kaybı yaşamaları veya borca batık olmaları durumunda, şirket idarelerince belirli tedbirlerin alınması gerekmektedir. Bu tedbirlerden birisi de sermayenin tamamlanmasıdır. Sermayenin tamamlanması, Türk Ticaret Kanunu’nun 376’ncı maddesinin 2’nci fıkrası kapsamında eksilen sermayenin veya daha fazlasının şirket ortaklarınca karşılanmasını amaç edinen ve şirketin faaliyetlerinin devam ettirilmesini amaçlayan bir uygulamadır.

Sermaye tamamlanması aşamasında ortaklarca şirkete aktarılan tutarlar şirkette özkaynaklar hesabı altında bir fon hesabına alınmaktadır. Peki, ortaklarca şirkete aktarılan bu tutarlar kurumlar vergisine tabi olacak mıdır? İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı 12.10.2018’de vermiş olduğu bir özelgede, Gelir İdaresi’nin öteden beri mevcut olan görüşü paralelinde söz konusu tutarların kurumlar vergisine tabi olması gerektiğini belirtilmiştir. Gelir İdaresince benimsenen mevcut görüşe göre, ortaklarca ödenen tutarların şirket açısından vergiye tabi olduğu buna karşılık ortaklar açısından vergi matrahından düşülebilecek bir unsur olmadığı yönündedir.

Gelir idaresinin uygulaması her şeyden önce sermaye tamamlanmasının amacıyla çelişmektedir. Zor durumda olan şirketlerin ortaklarınca, şirketin faaliyetlerine devamını sağlamak amacıyla kanuni bir zorunluluğun yerine getirilmesi amacıyla şirkete konulan paralar vergilenebilir bir kazanç olarak mütalaa edilmiştir. Bu görüşün dayanağı, vergi kanunlarında bu gelirin istisna olduğunu düzenleyen bir hüküm bulunmamasıdır. Oysa bizim görüşümüze göre, ortaklar tarafından konulan söz konusu paraların vergiye tabi bir kazanç unsuru olarak değerlendirilmemesi, vergi matrahının özsermayedeki artış yoluyla hesaplanmasında, Kanun hükmü gereğince ortaklar tarafından şirkete ilave edilen değerlerin bu hesaplamadan düşülmesi ve bu bağlamda, ortaklar tarafından şirkete konulan paraların verginin konusuna dahil olmadığının kabulü gerekmektedir.

Sonuç olarak, her ne kadar vergi idaresinin görüşü sermaye tamamlama amacıyla şirkete konulan değerlerin vergiye tabi olduğu şeklinde ise de, bu durumda bulunan mükellefler beyannamelerini ihtirazi kayıtla vererek, itilafın yargı merciine taşınması seçeneğini de değerlendirmelidirler.