Düşük maliyet, yüksek enerji
Yüksek Makine Mühendisi Sertaç Samuncu’nun aralarında bulunduğu beş kişilik bir ekip ile oluşturulan “Akışkan Genleşmeli Akıllı Güneş Takip Sistemi”, düşük maliyetle birim zamanda üretilen enerji miktarını artırmayı hedefliyor. Bu kapsamda, akışkan genleşmeli güneş takip sisteminin enerjisini, fotovoltaik güneş panellerinden değil, gelen güneş ışınlarının oluşturduğu ısıdan alarak enerji verimini artırması planlanıyor. İKMİB tarafından düzenlenen “9. Kimya Ar-Ge Proje Pazarı” yarışmasının “Temel Kimyasallar” kategorisinde üçüncülük elde eden projenin özellikle güneş enerjisi alanında büyük atılım yapan Türkiye için önemli bir yenilik ve inovasyon anlamına geldiğini belirten Sertaç Samuncu, söz konusu proje ile Türkiye’nin enerji ithalatının azaltılması için yapılan teknolojik atılımlara katkı sağlanacağına dikkat çekiyor.
“Akışkan Genleşmeli Akıllı Güneş Takip Sistemi” isimli projenizden söz eder misiniz?
Fosil yakıtların çevreye verdiği zararın artarak devam etmesi dünya genelinde son 10 yıldır yenilenebilir enerji kaynaklarından enerji elde edilmesi çalışmalarını hızlandırmıştır. Yenilenebilir enerji kaynaklarından güneş panelleri dünya genelinde hızla yaygınlaşma ve bu üretim sistemi için yapılan araştırma çalışmaları hızla artmaktadır. Aynı zamanda,her geçen gün kullanımı da artan fotovoltaik güneş panelleri gelişen teknoloji ile daha verimli hale gelmektedir. Güneş panellerinin maliyetleri ve kapladıkları alanlar fazla olduğundan daha az panel ile daha fazla elektrik enerjisi üretilmesi istenmektedir. Özellikle, güneş panellerinde birim yüzeyde elde edilen enerjinin yüzde 1 oranında dahi artırılması büyük önem taşımaktadır. Günümüzde kullanılan güneş panellerinin konumları elektronik sistemle ve sensörlerle takip edilmektedir. Güneşin geliş açısına göre panellerin konumlarının değişmesi ve bu sayede elde edilen enerji verimliliğinin artırılması önem arz etmektedir. Bu doğrultuda yapılan çalışmalardan birisi fotovoltaik güneş panellerinin yüzeylerinin normal eksenini güneşe doğru dik konumlandırarak daha fazla elektrik enerjisi üretimi sağlamaktır.
9. Kimya Ar-Ge Proje Pazarı’nda “Temel Kimyasallar” kategorisinde 3.’lük ödülü alan projemizde, düşük maliyetli ve birim zamanda üretilen enerji miktarını artıran akışkan genleşmeli akıllı güneş paneli sistemi üretimi gerçekleştirilmesi çalışmasını yürütüyoruz. Bu çalışma sayesinde; sensör, elektronik kartı, yazılım gibi güneş panellerinde yüksek maliyete sebep olan sistemler yerine akışkan özelliğine sahip malzemeler ile güneş panellerinde yüksek enerji verimi elde edilmesi üzerine çalışmalar gerçekleştiriyoruz. Beş kişiden oluşan proje ekibimizde benimle birlikte; Akdeniz Üniversitesi’nden doktora öğrencisi Çağdaş Kızıl, Dr. Ceren Karaman, Dr. Onur Karaman ile öğretim görevlisi Dr. Emine Selda Gündüz bulunuyor.
“GÜNEŞ PANELLERİNDEN DAHA FAZLA ENERJİ ELDE EDİLECEK ”
Detaylarını paylaştığınız bu proje ile temelde hedeflenen neydi?
Bu projenin amacı, fotovoltaik güneş panellerinin kullanımında birim zamanda üretilen enerjinin veriminin artırılmasını sağlamak. Bu kapsamda, akışkan genleşmeli güneş takip sistemi enerjisini fotovoltaik güneş panellerinden değil, gelen güneş ışınlarının oluşturduğu ısıdan alarak enerji veriminin artırılması hedeflendi. Bu durumun gerçekleşmesi için daha az hareketli parça kullanılarak, elektronik kontrol kartı, sensör, elektrik motoru ve yazılım kullanılmayarak düşük maliyet sağlanacağını öngörüyoruz. Akışkan Genleşmeli Akıllı Güneş Takip Sistemi üretimi için tarafımızca üretimleri gerçekleştirilen ısıl genleşmeye sahip hidrojel/aerojel kimyasal malzemelerin kullanılması ile güneş panellerinden daha fazla enerji elde edilmesi sağlanacaktır. Sistemin diğer sistemlere göre daha az malzemeye ihtiyaç duyması ve kurulumun da daha kolay olması ile bakım ve gözetim maliyetlerinin düşmesi projenin faydalarını oluşturuyor.
Projeyi geliştirirken sizi motive eden unsurlar neler oldu?
Yenilenebilir enerji kaynaklarından olan güneş enerjisi ile enerji üretimi, gerek dünyada gerekse ülkemizde artarak devam ediyor. Özellikle petrol ve petrol türevli malzemelerden enerji üretiminin gerek ekolojik olarak zararlı olması gerekse giderek artan maliyeti sebebi ile dünya genelinde bu alanda enerji üretimini terk ederek yenilenebilir enerji kaynaklarına yoğunlaşmıştır. Yenilenebilir enerji kaynaklarından olan güneş enerjisi ile enerji üretimi hızla yaygınlaşırken önemli bir enerji üretim kaynağı haline geliyor. Özellikle bu alanda yapılan çalışmalarda elde edilen enerjinin yüzde 1 oranında dahi artırılması büyük önem taşıyor. Proje önerisi olarak sunulan ve prototipleri elde edilen akışkan genleşmeli akıllı güneş takip sistemi enerji üretimi amaçlı kullanılan güneş hücrelerinin, kullanılan akışkanın genleşmesi ile iki eksende hareket ederek, hareket enerjisini kendi üreterek güneş ışınlarının daha verimli kullanılmasını sağlayan bir akıllı güneş takip sistemi ile ilgilidir. Bu özelliği sebebiyle çok düşük maliyetle güneş panelleri güneşin geliş açısına göre yer değiştirerek birim zamanda elde edilen enerji miktarını artıracaktır. Bu durum özellikle güneş enerjisi alanında büyük atılım yapan ülkemiz için önemli bir yenilik ve inovasyon anlamına geliyor. Bu duruma ek olarak söz konusu proje ile ülkemizin enerji ithalatını azaltılması için yaptığı teknolojik atılımlara katkı sağlamak temel motivasyon kaynağımızdır.
Projenizin dünyada hayata geçmiş bir örneği veya benzeri mevcut mudur?
Gelişmiş ülkeler ve Çin gibi güneş enerjisi üretiminde büyük yatırımları olan bölgelerde akışkan genleşmeli güneş panelleri üzerine çalışmalar ve ilgili patentler bulunuyor. Ancak, ülkemizde henüz bu konu üzerine yapılan çalışma ve araştırma grubumuz dışında alınmış patent bulunmuyor. Türk Patent Enstitüsü’ne yaptığımız başvuru sonucunda 2018/01875 tescil numarası ile patent kabulü alınmıştır. Projenin diğer sistemlerden üstünlüğünün belirlenebilmesi çalışma kapsamında yerli rakiplerin yaptığı çalışmalar incelenmiştir. Bu kapsamda koruma altına alınan patent çalışmaları incelenmiştir.
“KAYNAK ARAYIŞIMIZ DEVAM EDİYOR”
Proje ile ilerleyen süreçte ne gibi planlarınızın olduğu ve bu konuda beklentilerinizin neler olduğunu öğrenebilir miyiz?
Laboratuvar ölçeğinde hazırladığımız prototip panellerini büyük ölçekli prototip denemeleri ile sürdürmek istiyoruz. Bu kapsamda, ölçek büyütme ile proje çıktısı ürünün ölçeklendirilme sürecini hızlandırarak ülkemizde yaygınlaştırılması çalışmalarını hızlandırmak istiyoruz. Bu çalışmalar ile ilgili projelendirme süreçlerimiz ve gerekli giderlerin karşılanması için kaynak arayışımız devam ediyor.
Yaptığınız projeniz için girişimci olmayı planlıyor musunuz? Bunun için melek yatırımcı arayacak mısınız?
Proje çıktısı olan ürün ile ülkemizde güneş enerjisinden elde edilen enerji verimliliği çalışmalarına katkı sağlamayı amaçlıyoruz. Özellikle, güneş enerjisi alanında atılım yapan ülkemizde bulunan yerli firmalar ile stratejik ortaklık kurmak ve ürünün bu firmaların kurumsal yapısı ile birlikte hızlı bir şekilde enerji alanında kullanılması için çalışmalar yapmayı planlıyoruz.
Yeni projeleriniz var mı? Varsa kısaca bahsetmeniz mümkün müdür?
Sağlık alanında kanserli hücrelerin tanılanmasının daha etkin yapılabildiği bir dedektör sistemi üzerine çalışmalarımız devam ediyor. Ayrıca, fizik tedavi rehabilitasyon alanında kullanılabilecek akıllı robotik sistemler üzerine çalışmalarımız bulunuyor.
Sertaç Samuncu kimdir?
Makine Mühendisliği eğitimi sonrası çeşitli firmalarda kontrol mühendisi olarak görev alan Sertaç Samuncu, Ar-Ge Mühendisi olarak çalışmalarını sürdürüyor. Çalışmalarının odağında ise; akıllı malzemeler ve bunların uygulamalarının geliştirilmesi, sağlık alanında özellikle fizyoterapi alanında robotik sistemlerin yapılması ve EKG, EMG, EEG gibi elektrotların ülkemizde yerli olarak üretilmesine dair çalışmalar yer alıyor. Samuncu’nun bu çalışmalarda ana motivasyon kaynağı ise Türkiye’de bulunmayan ve ithalat ikamesi oluşturan ürünlerin ülkemizde bulunan kaynakları kullanarak yerli ürün etiketiyle pazara çıkma çalışmalarını yapmak. Yozgat’ta kendine ait Ar-Ge firması bulunan Sertaç Samuncu, aynı zamanda, GENBAK A.Ş.’de Ar-Ge yöneticiliği çalışmalarını sürdürüyor.