Isıya dayanıklı boyalarda bor ve silikon sinerjisi
Türkiye’de üretimi yaygın olarak gerçekleşen ve özel bir boya türü olan ısıya dayanıklı boyalarda var olan mevcut tekniği daha da ileri götüren Denge Kimya Ar-Ge Yöneticisi Deniz Güneş, yeni bir silikon reçine geliştirilmesini hedefleyerek bu amaçla ısıya dayanıklı borlu silikon reçine, poliborosiloksan sentezi üzerine yeni bir projeye imza attı. Ülkemizdeki zengin bor kaynaklarının daha değerli hale gelmesi için bor içeren endüstriyel ürünlerin geliştirilmesine katkı sunmak amacıyla geliştirilen projenin detaylarını Deniz Güneş’ten dinledik.
“Isıya Dayanıklı Boyalarda Bor ve Silikon Sinerjisi” isimli projenizin detaylarından söz eder misiniz?
Doktora tezimin bir parçası olan bu projenin konusu ısıya dayanıklı boyaların üretiminde borlu silikon reçine kullanımına dayanıyor. Isıya dayanıklı boyalar (400-600 derece) ülkemizde üretimi yaygın olan özel bir boya türüdür. Metal yüzeylere uygulanan bu boyaların ana bileşenleri ısıya dayanıklı pigment ve silikon reçinedir. Silikon reçineler son iki yıldır ülkemizde ilk defa Denge Kimya tarafından üretilmektedir. Bu reçinelerden üretilen boyalar ısıya maruz kalan petrol boru hatları, egzoz boruları, buhar kazanları, soba, şömine, baca ve ızgara yüzeylerinin kaplanmasında kullanılmaktadır. Bu reçinelerin aynı zamanda tencere-tava yüzeylerinin kaplanmasında da kullanıldığı biliniyor. Bu projede mevcut tekniği daha da ileri götürebilecek yeni bir silikon reçine geliştirilmesi hedeflenmiş ve bu amaçla ısıya dayanıklı borlu silikon reçine, poliborosiloksan, sentezi üzerine gidilmiştir.
“BOR MİKTARI DÜŞÜK AMA ETKİSİ YÜKSEK”
Proje ile temelde hedeflenen neydi? Söz konusu projenin fayda sağlama noktasında ne gibi artıları olacak?
Bu çalışmada öncelikli hedef, bor ve silikon içeren yeni bir silikon reçine geliştirilmesi ve özel uygulamalarda kullanılması oldu. Bor kullanılarak üretilen silikon reçinelerin TGA analizlerinde sektördeki ticari ürünlere göre 100-200 derece daha yüksek olduğu anlaşılmıştır. Borlu silikon reçine kullanılarak elde edilen ısıya dayanıklı boyaların da metal plakaya uygulanıp 400 derece - 800 derecede iki saat bekletildikten sonra dahi yüzeyde kaldığı tespit edilmiştir. Kısaca, tam bir katkı ajanı gibi bor miktarı düşük ama etkisi yüksek bir silikon reçinenin geliştirildiğini söyleyebiliriz.
“BOR KAYNAKLARIMIZ DAHA DEĞERLİ HALE GELMELİ”
İKMİB tarafından düzenlenen “9. Kimya Ar-Ge Proje Pazarı” yarışmasının “Boyalar ve Yapıştırıcılar” kategorisinde birinci olduğunuz bu projeyi geliştirirken sizi motive eden ne ya da neler oldu?
Projeyi gerçekleştirmekte motive edici unsur; silikon ve bor bileşiklerinin oksijen ile güçlü bir bağ oluşturması ve hem Si-O hem B-O bağlarının termal açıdan oldukça kararlı olmasıydı. Tabi doğal bir motivasyon da ülkemizdeki zengin bor kaynaklarının daha değerli hale gelmesi için bor içeren endüstriyel ürünlerin geliştirilmesine katkı sunmak bizi bu işi yapmaya teşvik eden bir diğer etken oldu.
Projenizin dünyada hayata geçmiş bir örneği veya benzeri mevcut mudur?
Isıya dayanıklı silikon reçineler ticari olmakla birlikte, bilgimiz dahilinde bor ve silikon içeren poliborosiloksan sektörde bir ilk olacak.
Proje ile ilerleyen süreçte ne gibi planlarınız söz konusu? Bu proje için girişimci olmayı planlıyor musunuz?
Proje konusunda mevcut ürünün veya daha geliştirilmiş versiyonlarının ticarileşmesi, özel kullanım alanlarının yaratılması planlarım arasında yer alıyor. Bu anlamda savunma sanayii alanında planlamalar yapmak önceliklerim arasında yer alıyor. Girişimci olma konusunda ise sadece bu proje konusu ile değil yeni, özel ve çok yönlü ürün grupları ile ilerlemenin sağlıklı olacağını düşünüyorum.
Bunun için melek yatırımcı arayacak mısınız? Yeni projeleriniz var mı? Varsa kısaca bahsetmeniz mümkün müdür?
Bu proje için melek yatırımcı arayışımız söz konusu değil. Keza bu konuyu ülkemizde en iyi şekilde Denge Kimya’nın yürüteceğine inanıyorum. Doktora tezim ile ilgili ve endüstriye uygulanabilir yeni projelerim, yeni fikirlerim, yeni tasarımlarım söz konusu. Bu konuda detay veremesem de, kozmetikten metal işleme kimyasallarına, tekstilden boya endüstrisine uzanan geniş bir ürün grubunda yenilikçi ve inovatif ürünler geliştirmek istiyorum.
Deniz Güneş Kimdir?
Yıldız Teknik Üniversitesi Kimya Mühendisliği’nden 2007 yılında mezun olan Deniz Güneş, 2010 yılında da İstanbul Teknik Üniversitesi Kimya Bölümü’nde Prof. Dr. Niyazi Bıçak danışmanlığında “Bor Esaslı Organik Sentezler” ve “Çözünür Poli (fenilen metilen)” gibi fonksiyonel polimer sentezleri üzerine çalışarak yüksek lisansını tamamladı. Pisa Üniversitesi Endüstriyel Kimya Bölümü’nde bir yıl araştırmacı olarak bulunan Güneş, İTÜ ve İtalya’daki çalışmalarının meyvesini sekiz uluslararası yayın ve 1 patent sahibi olarak aldı. Güneş, doktora çalışmalarına yine İTÜ Kimya Bölümü’nde Doç. Dr. Bünyamin Karagöz danışmanlığında “Silikon Esaslı Endüstriyel Çözümler” konsepti ile devam ediyor. Son altı yıldır Denge Kimya’da çalışmalarını sürdüren Deniz Güneş; ısıya dayanıklı endüstriyel boyalar için hibrid silikon reçinelerin geliştirilmesi, tekstil uygulamaları için hidrofil silikonların geliştirilmesi, tarım sektörü için pH dayanımlı silikon yüzey yayılım ajanı geliştirilmesi ve daha birçok sektör için fonksiyonel polihedral oligomerik silseskuioksanlar (POSS) geliştirilmesi yönünde uzmanlık alanlarına sahip. Bunların yanı sıra boya sektörü için silikon reçine, dispersiyon ajanı, köpük kesici ve hava aldırıcı gibi katma değeri yüksek ürünler geliştiren ve premium bir marka olmayı amaçlayan Densurf’ün hayata geçmesi sürecinde sentez Ar-Ge çalışmalarını yürüten Güneş, şu anda Denge Kimya’da Ar-Ge Yöneticisi olarak görev alıyor.