Afrika kıtasının okyanusa dönük yüzü: Güney Afrika Cumhuriyeti

Afrika kıtasının güney bölgesini kaplayarak Atlas Okyanusu ile Hint Okyanusu’na uzun kıyıları bulunan Güney Afrika Cumhuriyeti serbest piyasa ekonomisine sahip, gelişmekte olan pazar bir konumundadır. Ülke ekonomisi gelişme yönlü bir yapı sergilemektedir.

Güney Afrika Cumhuriyeti tek başına Afrika kıtasının toplam sınai üretiminin yüzde 40’ını, GSYH’sinin yüzde 20’sini ve maden üretiminin yüzde 45’ini gerçekleştirmektedir. Büyük çaplı limanlara, etkin kara ulaşım ağına, dünyanın birçok bölgesiyle bağlantılı havayoluna sahiptir.

Güney Afrika Cumhuriyeti, dünya ekonomisinde ağırlığı bulunan gelişmiş ülkelerden yoğun ilgi görmektedir. Ekonomi programında ülkenin orta vade planı önemli yer teşkil etmektedir. Programa göre pazar ekonomisine dayalı olan ülke ekonomisinde bu yapının süreceği ve kamu-özel sektör ortaklıklarının da özendirilmeye devam edeceği vurgulanmaktadır. Ulaştırma ve enerji alanlarında da önemli kamu yatırımları söz konusudur.

Güney Afrika Cumhuriyeti nispeten açık bir ekonomiye sahip olup, dış ticaret hacmi GSYİH’sinin yaklaşık yarısına karşılık gelmektedir. Önemli dış ticaret ortakları AB ülkeleri, ABD ve Japonya’dır. Geçen 10 yıl içinde diğer Afrika ülkeleri ile ticaretini de oldukça geliştirmiştir. Ülkenin ihraç ürünlerinin büyük bir bölümü imalat sanayi ürünlerinden oluşmaktadır. Maden cevherleri ihracatı toplam ihracatının yüzde 12’sini oluşturmaktadır. Maden cevherleri ihracatlarının yarısını Çin’e gerçekleştirmektedir.

Güney Afrika Cumhuriyeti’nin ithalat politikası 1990’lı yıllardan sonra liberalleşerek büyük değişim göstermiştir. Son yıllarda ithalatta ara mallar ve sermaye mallarına olan talep artışını yansıtan bir yapı sergilemektedir. İthalat gerçekleştirdiği başlıca sektörler; petrol ve ürünleri, makineler, elektrikli makine ve cihazlar ile motorlu kara taşıtları ve bunların aksam parçalarıdır.

DIŞ TİCARET POLİTİKASI

Güney Afrika’da dış ticaret politikalarının belirlenmesi konusunda yetkili kuruluş International Trade Administration Commission (ITAC)’dır. Ancak üreticiler, ihracatçılar ve ithalatçılar ITAC tarafından belirlenen gümrük tarifelerinin gözden geçirilerek artırılması veya azaltılması talebinde bulunabilmektedir. Söz konusu kuruluş, gümrük tarifelerinin belirlenmesi, anti-damping, telafi edici vergiler ve koruma önlemlerinin uygulanması, Ticaret ve Sanayi Bakanlığı tarafından belirlenen ihracatı ve ithalatı koruma önlemlerine tabi ürünler için gerekli izinlerin verilmesi konularında yetkilendirilmiştir.

TÜRKİYE İLE TİCARET

Güney Afrika Cumhuriyeti, ülkemiz ürünleri için Sahraaltı Afrika’da en önemli hedef ülke olarak ortaya çıkmaktadır. Pazara giriş, Asya ve Avrupa Birliği ülkelerinin pazara girişteki rekabet avantajı, sanayi altyapısının halihazırda gelişmiş olması ve piyasadaki yerleşik ilişkiler nedeniyle zorluklar içermektedir.

Ülkede faaliyet gösteren 100’ü aşkın Türk şirketinin yatırımlarının toplam değeri 600 milyon doların üzerindedir. Bu yatırımlar daha çok madencilik ve tekstil sektörlerinde gerçekleşmektedir ve Cape Town ile Johannesburg kentlerinde ağırlıklıdır. Türk yatırımcılar son dönemde beyaz eşya, elektrikli ev aletleri ve demir çelik sektörlerinde ülkede yatırımlar yapmaya başlamıştır. Güney Afrika Cumhuriyeti’nden ithal ettiğimiz başlıca ürünleri altın, kömür ve otomotiv sanayisi ürünleri oluşturmaktadır.

Güney Afrika Cumhuriyeti ile ülkemiz arasında henüz bir Serbest Ticaret Anlaşması bulunmamaktadır.

Ticaret Bakanlığı’nın 2018 Ocak - Temmuz verilerine göre Türkiye – Güney Afrika Cumhuriyeti arasındaki ticaret rakamları

Türkiye’nin GAC’den ihracatı: 298 bin 056 dolar

İhraç edilen başlıca ürünler: Binek otomobiller, karayolu taşıtları için aksam ve parçalar, kauçuk lastikler

Türkiye’nin GAC’den ithalatı: 943 bin 264 dolar

İthal edilen başlıca ürünler: Altın, binek otomobiller, taş kömürü, demir cevherleri

Ticaret hacmi: 1 milyon 241 bin 320 dolar

Ticaret dengesi: -645 bin 208 dolar

GAC ile çalışma konusunda danışmanlık veren bazı kamu kurumlarının iletişim bilgileri:

DEİK TÜRKİYE – GÜNEY AFRİKA CUMHURİYETİ İŞ KONSEYİ

İş Konseyi Bölge Direktörü Barış Çuvalcı

Tel No: + 90 212 339 50 32

E-posta: bcuvalci@deik.org.tr

GAC FAHRİ KONSOLOSLUĞU İSTANBUL

Adres: İstinye Mahallesi, Civan Perçemi Sk. No:38, 34460 Sarıyer/İstanbul

Tel No: (0212) 484 04 64

GAC BÜYÜKELÇİLİĞİ ANKARA

Adres: Filistin Sokak No: 27 GOP 06700 Ankara / Türkiye

Telefon: +90 (312)  405 68 61

Faks: +90 (312) 446 64 34

E-Posta: general.ankara@dirco.gov.za

T.C. Pretorya Büyükelçiliği

Büyükelçi: Elif Çomoğlu Ülgen

Adres: 573 Fehrsen Street, Nieuw Mucklenuck Pretorya, Güney Afrika

Tel No: +27 12 342 60 55-56