Orta Avrupa’nın kavşak ülkesi İsviçre
Orta Avrupa’da kavşak olarak nitelendirilebilecek bir konuma sahip olan İsviçre küçük yüzölçümüne karşın, 684,4 milyar dolar GSYİH ile kişi başına düşen gelirin en yüksek olduğu ülkeler arasındadır. Yüksek teknoloji ürünleri, bilgiye dayalı üretimi, gelişmiş alt yapısı ve borsası ile dünyada rekabet gücü en yüksek ülkeler arasında konumlanan İsviçre'nin AB'ye üye olmamasına rağmen yakın ekonomik ilişkileri mevcuttur.
Nitelikli iş gücü barındıran ülke Almanya, Fransa, İtalya, Avusturya, ve Liechtenstein gibi yoğun ticaret yapılan ülkelerle komşudur. Tam ismi İsviçre Konfederasyonu olan ülke, 20 tam ve 6 yarım kantondan oluşan bir cumhuriyettir. İsviçre’de hizmet sektörü özellikle de bankacılık ve finans sektörü lokomotif sektörler durumundadır. Ülkede ekonomi politikaları konusundaki yetki pek çok kuruluş arasında dağıtılmıştır. Ancak para politikasındaki tek yetkili merci bağımsız çalışan İsviçre Merkez Bankası’dır. Rekabet politikası, iş gücü piyasası gibi ekonomi politikası kapsamındaki konular federal hükümet tarafından idare edilmektir. Ticaret yoğun olarak başkent Bern’de gerçekleşmektedir.
İsviçre'nin dış ticaret politikası, gerek üretim gerekse hizmet sektörü ihracatında katma değer zincirinden daha fazla pay almayı amaçlamaktadır. Katma değer zincirini iyi kullanmak ve maksimum kâr elde etmek üzere özellikle yüksek teknoloji ürünlerindeki rekabetçi performansını sürdürmek ve yükseltmek için politikalar üreten İsviçre; Sahra Altı, Orta Doğu, AB, Çin, Ukrayna gibi bölgelerle ve ülkelerle ticari ilişkilerini geliştirme çabasındadır.
İsviçre’nin dağıtım kanalları incelendiğinde perakendecilerin dikey bir yapıda entegre oldukları görülmektedir. Böylelikle merkezi bir sistem içerisinde alımlarını gerçekleştirmekte ve bağımsız çalışan perakendecilere karşı rekabet güçlerini artırmaktadırlar. Özellikle giyim, kozmetik, mücevher ve gıda sektörlerinde ürün çeşitliliği fazladır.
İSVİÇRE İLE TÜRKİYE ARASINDAKİ TİCARET FIRSATLARI
Türkiye’nin İsviçre’ye ihracatında altın, otomobil, petrol ve kabuklu meyveler en büyük paya sahip olan ürünler arasında yer almaktadır. 2013 yılında Türkiye – İsviçre Çift Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması yürürlüğe girmiştir. İki ülke arasında ithalat ve ihracat mallarında standart veya teknik düzenlemenin uygunluğunun ve kalitesinin değerlendirilmesi ve belgelendirilmesi Dış Ticarette Teknik Düzenlemeler ve Standardizasyon Mevzuatı uyarınca gerçekleştirilmektedir. Türk Standartları Enstitüsü ile muadili İsviçre kuruluşu olan İsviçre Standartlar Teşkilatı arasında ise herhangi bir işbirliği anlaşması bulunmamaktadır.
İsviçre yabancı yatırımlar açısından 2013 yılı verilerine göre Rusya ve Japonya’nın ardından yurtdışına dünyada en fazla Doğrudan Yabancı Sermaye (DYS) yatırımı yapan ülke olmuştur. 2015 yılında İsviçre’nin Türkiye’deki doğrudan yabancı sermaye yatırımı 4.887 milyon dolar olurken ülkedeki iş kurma yasasına göre şirketin İsviçre’de ikamet eden biri tarafından temsil edilmesi gerekmektedir.
DIŞ TİCARET POLİTİKASI
İsviçre, 1960 yılında kurulan Avrupa Serbest Ticaret Birliği’nin kurucuları arasında yer almıştır. 2009 yılında AB ile gümrüksüz satış ve gümrük güvenliği konularında anlaşma imzalamıştır. Ayrıca AB dışındaki üçüncü ülkelerle yaptığı Serbest Ticaret Anlaşmaları ile dünyada geniş bir coğrafi alanda ticari ilişkilerini yürütmektedir. Ülke Dünya Ticaret Örgütü’nün üyesidir ve ticaretin serbestleştirilmesini desteklemektedir.
İsviçre, Avrupa Patent Konvansiyonu ve Patent İşbirliği Anlaşmaları imzalamıştır. Bu kapsamda anılan anlaşmalara taraf olan ülkelerdeki kişilerle birlikte kendi vatandaşlarının da patent haklarını korumaktadır. Bu bağlamda gümrükten geçen mallarda da patent ihlali tespit edilmesi durumunda patent sahibinin hak ihlaline karşı korumayı gümrük makamlarından talep etmeye hakkı vardır.
Ekonomi Bakanlığı’nın 2016 verilerine göre Türkiye – İsviçre Ticaret Rakamları
Türkiye’nin İsviçre’ye ihracatı: 2.7 milyar dolar
İhraç edilen başlıca ürünler: Altın, otomobil, petrol, kabuklu meyveler
Türkiye’nin İsviçre’den ithalatı: 2.5 milyar dolar
İthal edilen başlıca ürünler: Altın, ilaç, saat, makine
Ticaret hacmi: 5.2 milyar dolar
Ticaret dengesi: 174.6 milyon dolar
İsviçre ile çalışma konusunda danışmanlık veren bazı kamu kurumlarının iletişim bilgileri:
DEİK TÜRKİYE – İSVİÇRE İŞ KONSEYİ
İş Konseyi Koordinatörü Dilek Tuna
Tel No: +90 212 339 50 36
E-posta: dtuna@deik.org.tr
İSVİÇRE BAŞKONSOLOSLUĞU İSTANBUL
Adres: Büyükdere Cad, No 173, 1. Levent Plaza, A-Blok, Kat3, 34394 Levent / İstanbul
Tel No: +90 212 283 12 82
E-posta: ist.vertretung@eda.admin.ch
İSVİÇRE BÜYÜKELÇİLİĞİ
Adres: Atatürk Bulvarı 247 P.K. 25, 06680 Kavaklıdere, Ankara
Tel No: +90 312 31 00
Fax No: +90 312 467 11 99
E-posta: ank.vertretung@eda.admin.ch
T.C. BERN BÜYÜKELÇİLİĞİ
Büyükelçi: İlhan Saygılı
Adres: Lombachweg 33, 3006 Bern, İsviçre
Tel No: 00 41-31 359 70 70
E-posta: botschaft.bern@mfa.gov.tr