Serbest bölge destekleri nasıl alınır?
Serbest bölgeler, ticaretin serbestleştirilmesi kapsamında sağladıkları destek hizmetleri ile yeni teknolojileri uygulama kapasiteleri ve istihdam imkanlarıyla, önemli bir dış ticaret politikası aracıdır.
Serbest bölgeler; ihracata yönelik yatırım ve üretimi teşvik etmek, uluslararası yatırım ve teknoloji girişini hızlandırmak, ekonominin girdi ihtiyacını ucuz ve düzenli şekilde temin etmek, dış ticaret ve finansman hizmetlerinden daha fazla yararlanmak amacıyla kurulmuştur. Bu amaçla uygulamaya konulan mevzuat kapsamında 18 serbest bölge mevcuttur.
Serbest bölgeler ile Türkiye’nin diğer yerleri arasında yapılan ticarette dış ticaret rejimi hükümleri uygulanır. Yani, Türkiye’den serbest bölgeye satılan mallar ihracat rejimine, serbest bölgeden Türkiye’ye satılan mallar ise ithalat rejimine tabidir. Serbest bölge kullanıcılarının Türkiye’den ihraç fiyatına (KDV’siz) mal ve hizmet satın alması mümkündür. Diğer taraftan, serbest bölge ile diğer ülkeler ve diğer serbest bölgeler arasında dış ticaret rejimi hükümleri uygulanmaz ve bu husus gümrük prosedürlerine tabi tutulmadan ihracat imkanı sağlamaktadır.
Ülke ekonomisinin ihtiyaçları ve cari açığın azaltılması bakımından önem arz eden uluslararası yatırımlar için uygun bir yatırım alanı alternatifi sunma amacı taşımaktadır.
Ülkede geçerli ticari, mali ve iktisadi alanlara ilişkin hukuki ve idari düzenlemelerin uygulanmadığı veya kısmen uygulandığı, sınai ve ticari faaliyetler için daha geniş teşviklerin tanındığı ve fiziki olarak ülkenin diğer kısımlarından ayrılan yerler olarak tanımlanan serbest bölgeler; ülkeye yabancı sermaye ve teknolojilerin getirilmesine imkan sağlayacak uygun zemin yaratılması, sağlanan teşvik ve avantajlarla düşük maliyetli mal üretimi ve ihracını kolaylaştırmak ve hızlandırmak bakımından bir basamak işlevi görmektedir.
3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanunu’nun 5. maddesi uyarınca, yerli veya yabancı gerçek veya tüzel kişiler Ekonomi Bakanlığından faaliyet ruhsatı almak üzere başvuruda bulunabilirler.
- Münhasıran Üretici Kullanıcılara Sağlanan Destekler
Üretim konulu faaliyet ruhsatı kapsamında faaliyet gösteren serbest bölge kullanıcılarının,
- Serbest bölgede imal ettikleri ürünlerin satışından elde ettikleri kazançları, Gelir veya Kurumlar Vergisi’nden müstesnadır.
- Serbest bölgelerde imal ettikleri ürünlerin FOB bedelinin en az yüzde 85’ini yurtdışına ihraç etmeleri kaydıyla personele ödedikleri ücretler, Gelir Vergisi’nden müstesnadır.
- Bütün Kullanıcılara Sağlanan Destekler
- Serbest bölgelerde emlak vergisi istisnası bulunmaktadır.
- Serbest bölgelere veya bu bölgelerden yapılan ihraç amaçlı yük taşıma işleri KDV’den muaftır.
- Serbest bölge faaliyetleriyle ilgili olarak yapılan işlemler ve düzenlenen kağıtlar damga vergisi, resim ve harç istisnasına tabidir.
- Serbest bölgelerden, tamamı yurtdışına olmak kaydıyla verilecek bazı lojistik hizmetler gelir ve kurumlar vergisinden istisnadır.
- Stratejik, öncelikli veya büyük ölçekli yatırımlar ile konusu, sektörü ve niteliği itibarıyla proje bazında desteklenmesine karar verilen yatırımlara özel hesap ücretleri ve stopaj istisnası oranında esneklik sağlanmıştır.
- Yapı denetim şirketlerine ödenecek hizmet bedellerinde uygulanan yüzde 75 indirim imkanından serbest bölgeler de yararlanabilmektedir.
Serbest bölge teşvikleri, faaliyet ruhsatı süresi boyunca geçerlidir. Serbest Bölgeler Uygulama Yönetmeliği uyarınca, yatırımcı kullanıcıların faaliyet ruhsatı süresi, üretim faaliyeti için 45 yıl, diğer faaliyet konuları için ise 30 yıldır. Kiracı kullanıcıların faaliyet ruhsatı süresi üretim faaliyeti için 20 yıl, diğer faaliyet konuları için 15 yıldır.
Başvuru mercii Ekonomi Bakanlığı Serbest Bölgeler Yurtdışı Yatırım ve Hizmetler Genel Müdürlüğü'dür.
