Serbest Bölge nedir?
Serbest bölgeler, Türkiye'de ihracat için yatırım ve üretimi artırmak, yabancı sermaye ve teknoloji girişini hızlandırmak, ekonominin girdi ihtiyacını ucuz ve düzenli şekilde temin etmek, dış finansman ve ticaret imkanlarından daha fazla yararlanmak üzere kurulmuştur. Serbest bölgelerin yer ve sınırlarını Bakanlar Kurulu belirler.
Serbest bölgelerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca, yerli veya yabancı gerçek ya da tüzel kişilerce kurulmasına ve işletilmesine yine Bakanlar Kurulu'nca izin verilir.
HER TÜRLÜ TİCARİ FAALİYET YAPILABİLİR
Serbest bölgelerde, Yüksek Planlama Kurulu'nca uygun görülecek her türlü sınai, ticari ve hizmetle ilgili faaliyetler yapılabilir. Fiyat, kalite ve standartlarla ilgili olarak kamu kurum ve kuruluşlarına kanunlarla ve diğer mevzuatla verilen yetkiler serbest bölgelerde uygulanmaz.
Serbest bölge ilan edilen yerlerde ihtiyaç duyulacak arazi ve tesisler Kamulaştırma Kanunu hükümlerine göre sağlanabilir.
KİMLER FAALİYETTE BULUNABİLİR?
Yerli veya yabancı gerçek veya tüzel kişiler Dış Ticaret Müsteşarlığı'ndan ruhsat almak kaydıyla serbest bölgede faaliyette bulunabilirler.
Serbest bölgede arazinin kullanımı, yapı ve tesislerin projelendirilmesi, kurulması ve kullanılmasıyla ilgili diğer bütün izinler ve ruhsatlar bölge müdürlüğünce verilir ve denetlenir.
TEŞVİKLER NELER?
Serbest bölgeler gümrük bölgesi dışında sayılır. Bu bölgelerde gümrük ve kambiyo mükellefiyetine dair mevzuat hükümleri uygulanmamaktadır.
Kullanıcıların tutmak zorunda oldukları defterler ile düzenleyecekleri belgelere ilişkin olarak, 4.1.1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun hükümlerine bağımlı olmaksızın düzenleme yapma konusunda Maliye Bakanlığı yetkilidir.
İşleticiler ve kullanıcılar yatırım ve üretim safhalarında Bakanlar Kurulu'nca belirlenecek vergi dışı teşviklerden yararlandırılabilir.
ÖDEMELER
Serbest bölgelerdeki faaliyetlerle ilgili her türlü ödemeler dövizle yapılır. Bakanlar Kurulu ödemelerin Türk Lirası olarak yapılmasına da karar verebilir. Nitekim serbest bölgelerde, diğer ülkeler ile yapılacak işlemler dışında kalan ödemelerde Türk Lirası zorunluluğu getirilmiştir. Konu, 11.05.2017 tarihli ve 30063 sayılı Resmi Gazetede 2017/10051 Sayılı “Bakanlar Kurulu Kararı” yayımlanmıştır. Anılan Karar ile; Serbest bölgeler ile diğer ülkeler arasındaki ticarete ilişkin ödemelerin Türk Lirası ile de yapılabileceği, bunun dışındaki işlemlerde ödemelerin Türk Lirası ile yapılması zorunluğu getirilmiştir. Uygulama için 3 ay geçiş süresi belirlenmiş olup, Karar yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.