Enflasyon muhasebesi yolda

Enflasyon muhasebesi, torba yasa teklifiyle Meclis yolunda… Yeni düzenlemenin, bir erteleme kararı çıkmaması halinde 1 Ocak 2024’ten itibaren uygulamaya girmesi bekleniyor. En çok merak edilen sorulardan biri de, uygulamaya bankaların dahil olup olmayacağı…

Enflasyon muhasebesinin finans kuruluşları açısından vergi azaltıcı etkisi olacağı öngörülüyor. Ancak Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in ‘finans kesimini enflasyon muhasebesi dışında tutacağız’ açıklaması bankaları tedirgin etti. Yapılacak bir kanun değişikliği ile bankaların dışarda tutulması halinde, bankaların düzenlemeyi Anayasa Mahkemesi’ne taşıyabileceği kaydediliyor.

Kendi bilançosuna etkisini tam olarak ölçemediği için iş dünyasının önemli bir bölümünün heyecanla beklediği enflasyon muhasebesi, son dakika bir değişiklik olmazsa 20 yıl aradan sonra yeniden vergilendirme sistemindeki yerini alacak. Bankalar, enflasyon muhasebesi imkânından faydalandırılmama endişesi taşırken, iş dünyası da vergi matrahındaki olası artışa karşılık uygulamayı tedirginlikle bekliyor. Hazırlıkları sürdürülen torba kanun teklifinde enflasyon muhasebesiyle ilgili teknik düzenlemeler yanı sıra, finans kuruluşlarını kapsam dışında bırakacak hükümlerin de olması bekleniyor. Torba kanun ile ayrıca internet yoluyla elde edilen gelirlerin vergilendirilmesine yönelik kapsamın da genişletilmesi planlanıyor.

Yeni bir erteleme olmazsa, mali tabloların uzun yıllar süren yüksek enflasyonun etkisinden arındırılması ve vergi üzerindeki enflasyon kaynaklı olumsuzlukların giderilmesini amaçlayan enflasyon düzeltmesi (enflasyon muhasebesi) 1 Ocak 2024’ten itibaren uygulanmaya başlayacak. Ancak vergi artışı veya azalışı etkisi işletme bazında değişkenlik gösterecek olan enflasyon muhasebesine taraflar farklı bakıyor.

Finans kuruluşları kapsam dışında kalır mı? Enflasyon muhasebesinin finans kuruluşları açısından vergi azaltıcı etkisi olacağı öngörülüyor. Ancak Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu görüşmelerinde, ‘finans kesimini enflasyon muhasebesi dışında tutacağız’ açıklaması yaptı.

Enflasyon muhasebesiyle ilgili kanuni düzenleme 2003 yılında çıkarılmış ve takip eden yıl için uygulanmıştı. Ardından “içinde bulunulan yıl yüzde 10 ve son üç yılın toplamı yüzde 100’ü aşan enflasyon” şartı geçen yıl oluşmuş ancak kamuoyundan gelen baskılar üzerine uygulama ertelenmişti. O kanun, herhangi bir kesimi dışarıda tutmadan bilançoların enflasyon düzeltmesine tabi tutulmasını öngörüyordu.

Yani bankaların kapsam dışında tutulması için bir kanun değişikliğine ihtiyaç var. EKONOMİ’nin edindiği bilgilere göre bankalar bu yönde bir değişiklik yapılması halinde, Anayasa Mahkemesi’ne başvuruda bulunacaklar. Burada da gerekçe olarak Anayasa’nın eşitlik ilkesini düzenleyen 10’uncu maddesi ile vergi adaletini düzenleyen 73’üncü maddeye aykırılığın öne sürüleceği belirtiliyor.