‘Bankalar kredi vermiyor’ eleştirilerine yanıt
Sanayicilerin ‘bankalar kredi vermiyor’ eleştirilerine cevap veren İş Bankası Yönetim Kurulu Üyesi ve Genel Müdürü Adnan Bali, “Bana kredi vermiyorlar başka, kredi vermiyorlar demek başka. Topladığımız mevduatın yüzde 120’sinden fazlasını kredi olarak veriyoruz. Ayrıca mevduat 35- 40 günken, 10 yıl vadeye varan kredi veriyoruz. Hangi musluk açık hangisi kapalı tek tek konuşalım" dedi.
İstanbul Sanayi Odası (İSO) Meclisi’nin eylül ayı olağan toplantısı, “Finansal İstikrarın Ekonomimiz Açısından Önemi, Finans Dünyası ile Reel Sektörümüz Arasındaki İlişkilere Yeni Bir Anlayışla Bakış” ana gündemi ile gerçekleştirildi. İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan’ın açılış konuşmasını yaptığı toplantıya, İş Bankası Yönetim Kurulu Üyesi ve Genel Müdürü Adnan Bali konuk olarak katılarak gündeme ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
Adnan Bali, İSO Meclisi’nde yaptığı konuşmada, koordinasyonun öneminin arttığı böyle bir dönemde bu tip toplantıların önemli olduğunu vurguladı. Türkiye’nin zor bir dönemden geçtiğini anlatan Bali, bunun altında yatan nedenin yeni büyüme modeline geçememekten kaynaklandığını ifade etti. Tasarruf oranları nedeniyle yüksek büyümenin ancak dış kaynakla sağlanabildiğini anlatan Bali, düşük büyüme durumunda da işsizliğin arttığını hatırlattı. Likidite boşluğundan normalleşmeye gidilen bir sürece, darbe teşebbüsü, seçimler gibi zor bir konjonktürde yakalanıldığına işaret eden Bali, şöyle devam etti: “Kur ve faizdeki artışlar, enfl asyon da artınca meşru hale geliyor. Kendi tasarrufl arı büyümesine yetmeyen bir ülkeysek güven ortamı olmalı. Biz bu konuda İş Bankası
olarak elimizi taşın altına koymaktan hiç çekinmedik.”
Türkiye’nin içinden geçtiği süreci 2001 kriziyle karşılaştıranların olduğunu kaydeden Bali, birçok noktada bugünle 2001’in kıyaslanamayacağına işaret etti. Bu zor sürecin yönetilebilir olduğunu söyleyen Bali, “İyi yönetilirse durum iyiye evrilir. Sağlıklı ve sürdürülebilir büyüme modeline geçilmeli. Vasat özendirmemeli, teşviki daha hızlı koşacak olana verilmeli” dedi.
“Oturup, konuşacağız sorunlar aşacağız”
Sanayicilere seslenen Bali, “Kadere keder olmaz. Oturup, konuşacağız, sorunlar aşacağız” dedi. Ekonominin işleyişinde ‘güven’ unsurunun çok önemli olduğuna dikkat çeken Bali, “Güven olmadan bolluk olmaz. Bereket ve zenginlik olmaz” diye konuştu. Sanayicilerin ‘bankalar kredi vermiyor’ eleştirilerine de cevap veren Bali, “Bana kredi vermiyorlar başka, kredi vermiyorlar demek başka. Topladığımız mevduatın yüzde 120’sinden fazlasını kredi olarak veriyoruz. Ayrıca mevduat 35- 40 günken, 10 yıl vadeye varan kredi veriyoruz. Hangi musluk açık hangisi kapalı tek tek konuşalım. Standartları bozmamamız tüm eko sistemin yararınadır” ifadelerini kullandı.
Bugün yaşanan sıkıntıların 2001 krizinden farklı olduğuna dikkat çeken Bali, “Ekonomiyi reel sektör ve hane halkı, kamu kesimi ve finans kesimi diye 3 kısma ayırırsak, 2001’de sorunun ağırlıklı olarak kamu ve finans kesiminden kaynaklanıyordu. Şimdi ise kamu ve finans görece daha güçlü. Reel sektör ve hane halkı ise borçlu. Bu defa kök neden makro ekonomik dengesizlikten değil, uluslararası düzeydeki mutabakatsızlıktan çıktı. Kriz tamamen ekonomik olmadığına göre çözümü de tamamen ekonomik olamaz” değerlendirmesinde bulundu.
Kendi verdikleri kredilerde ticari kredilerin payının yüzde 74 olduğunu vurgulayan Bali, şunları anlattı: “Bankacılık sektörü, sermayedarına mudisinden daha az kazandırıyor. Ekonomide iyi yönetim olursa kurlarda da bir iyileşme bekliyorum ama belli bir seviyede kalmalı. İhracatı, turizmi, şımarmış yaşam tarzını tamir etmeliyiz.”
Bahçıvan: Bazı bankalar hadlerini aşan bir tutum içerisinde
İstanbul Sanayi Odası (İSO) Başkanı Erdal Bahçıvan ise bankaların sanayicilerin içinden geçtiği süreci anlamamış gibi davrandığını belirterek "Ne yazık ki bazı bankalarımızın bu konuda hadlerini aşan bir tutum içerisinde olduklarını üzülerek söylemek durumundayız" dedi.
İSO Meclisi'nin aylık olağan toplantısında konuşan Bahçıvan, "Ekonomimiz adeta bir sırat köprüsünden geçerken ne yazık ki bankalarımız sanayicimizin içinden geçtiği süreci anlamamış gibi davranmakta. Ne yazık ki bazı bankalarımızın bu konuda hadlerini aşan bir tutum içerisinde olduklarını üzülerek söylemek durumundayız. Bankaların maliyet ve giderlerini dürüst çalışan firmalara yıkarak süreci kangren haline getirmesinin örnekleri çoğalıyor." ifadelerini kullandı.
"Bankaların açtığı ticari kredilerin en az enflasyon kadar büyümesi gerekirken gidişat eksi yönde." diyen Bahçıvan, "Bugün yüzde 25'lere varan mevduat faizleri olurken bazı üyelerimiz bunun neredeyse iki katı üzerinde kredi faizleri ile karşılaşıyor. Bankacılık sektörünün reel sektöre bakış açısını değiştirmesi ve objektif olması kaçınılmaz hale gelmiştir." değerlendirmesini yaptı.
Bahçıvan, "Sağlıklı çalışan sanayi kuruluşlarının bile kredilerinin geri çağrılması gibi uygulamalar ekonominin genel kaideleri ile bağdaşmıyor." dedi. Bahçıvan ayrıca, "Ekspertizlerin piyasa gerçeklerinden uzak teminat değerlemeleri gayrimenkul teminatına bağlı reel sektörün teminat havuzlarında zorlayıcı daralmaya yol açıyor." diye konuştu.