Bireysel emeklilik gerçeği: Enflasyon altındaki getirilerle nereye? Turkishtime analiz...

Turkishtime Dergi

29 Ağustos 2016

YAZI Barış Soydan - Turkishtime

45 yaş altındaki bütün çalışanların bireysel emeklilik sistemine katılımını zorunlu tutan yeni kanun, Türkiye’nin düşük tasarruf derdine çare olabilecek mi (Çünkü amaç o), bilinmez. Ama bireysel emeklilik şirketlerinin çok iyi kazanacağına şüphe yok. Dile kolay, sisteme 13 milyon yeni müşteri geliyor.

Önümüzdeki aylarda bireysel emeklilik şirketleri arasında büyük bir rekabetin yaşanacağını göreceğiz. Yanlış anlaşılmasın, rekabet, yeni müşterileri kapma konusunda yaşanacak. Yoksa, en yüksek getiriyi kimin sağlayacağı konusunda bireysel emeklilik şirketleri arasında pek bir rekabet yok. Yakın gelecekte olacak gibi de görünmüyor. Birçok emeklilik fonunun getirisi, enflasyon oranının bile altında kalıyor çünkü. Neyse ki, devletin yüzde 25 prim katkısı var da, bireysel emeklilik fonlarının getiri problemi, vatandaşın gözüne batmıyor! Yani bir anlamda devlet, bireysel emeklilik fonlarının başarısızlığını sübvanse etmiş durumda!

Aşağıda bireysel emeklilik fonlarının son bir yıllık getirisinin, enflasyon, Borsa İstanbul, döviz sepeti karşısındaki durumu var. Tablo gayet net: Bireysel emeklilik fonlarının getirisi, enflasyonun altında kalmış durumda.

İnsanların zorunlu ihtiyaçlarından zorla tasarruf ederek, bireysel emeklilik sistemine yatıracağı paranın getirisinin enflasyonun altında kalmaya devam etmesi demek, halkın cebindeki parayı iç etmek demek. Bu, düşük gelirli gruplardan finans şirketlerine servet aktarımı anlamına gelir. Bunun devlet zoruyla gerçekleştirilmesi, işin daha acı yanı.

Peki neden böyle? Bireysel emeklilik getirileri neden düşük? Sonsuza kadar böyle mi devam edecek?

Önce Sezar’ın hakkını Sezar’a verelim: Piyasada enflasyonun üzerinde, hatta epey üzerinde kazandıran fonlar da var. Dolayısıyla vatandaşın bireysel emeklilik şirketini seçerken uyanık davranması gerekiyor.

Ama olabilecek mi, şüpheli. Büyük ihtimalle hangi bireysel emeklilik şirketinin seçileceğine, çalışanların bağlı olduğu şirketler karar verecekler. Ve yine büyük ihtimalle şirketler, kredi, ücret ödemesi gibi alanlarda çalışa geldiği büyük bankaların bireysel emeklilik şirketleriyle yola devam edecekler.

Vatandaşın uyanık davranması, cebinden alınan paraya sahip çıkması gerekiyor. Bunu nasıl yapacağınızı, önümüzdeki yazılarımızda tartışacağız.

Bitirmeden son bir not daha. Sezar’ın hakkı Sezar’a demiştik: Bireysel emeklilik fonlarının düşük getirilerinin arkasında, devletten kaynaklanan nedenler de var. Onlara da sonraki yazılarımızda değiniriz. Hangi fonlarının getirisinin enflasyonun altında kaldığı, hangilerinin enflasyonun üzerine çıktığıyla birlikte...