"Petrol fiyatlarında yakın dönemde bir düzelme beklenmemeli..."

Akbank Ekonomik Araştırmalar Birimi'nin analizi...

Petrol fiyatlarındaki volatilite, global risk iştahı açısından belirleyici olmaya devam ediyor. Sene başından bu yana %20’ye ulaşan petrol fiyatlarındaki düşüş nedeniyle riskli aktifler sert satış baskısı altında kalırken, OPEC ve OPEC-dışı ülkelerin üretimi kısma konusunda anlaşamaması durumunda,  fiyatlarda yakın dönemde bir düzelme beklenmiyor.

2012 yılının 3. çeyreğinden bu yana belirgin bir şekilde artan petrol üretiminin yanı sıra, İran üzerindeki yaptırımların kalkması, Suudi Arabistan’ın pazar payını artırmak ve arz  fazlası azaldığında sektörde öne geçmek amacıyla yatırımlara devam etmesi petrol fiyatlarında arz yönünden aşağı yönlü baskıyı güçlendiriyor. Kuveyt de Suudi Arabistan’a benzer bir politika izliyor; Kuveyt’in OPEC temsilcisi 2020 yılına kadar petrol fiyatlarının 40-60 $ seviyelerinde kalabileceğini belirtti. Bunun yanı sıra Çin talep artışının yavaşlamayla beraber azalmaya devam edeceği, tarihi düşük seviyelerde seyredeceği öngörüsü de, petrol fiyatlarının baskılanmasına yol açıyor.  Global ölçekte de 4Ç’de sert gerileyen petrol talep artışının 2016’nın başında bir miktar artması ve  bu seviyelerde sabit seyretmesi bekleniyor.

ABD Enerji Enformasyon Dairesi (EIA) projeksiyonlarına göre arz-talep dengesi ancak 2017 yılında sağlanabiliyor; yani 2017 yılına kadar petrol fiyatlarındaki zayıf seyrin sürmesi beklenmeli. Arz tarafındaki dengelenmede petrol imalat maliyeti yüksek olan ABD’de yeni yatırımların ve kuyu açmaların azalması etkili olacak; OPEC’in ise, güçlü üretimini devam ettirmesi bekleniyor. Ülkelerin İran’ın üzerindeki yaptırımlar nedeniyle büyük oranda Nijerya, Rusya, Irak ve Suudi Arabistan’a kaydırdığı petrol ithalatının ne kadarını İran’a geri çekeceği, İran’da üretimin ne kadar artacağı ve diğer ülkelerin pazar payını koruma amaçlı alacağı aksiyonlar, piyasalarda volatilite üretecek ve  denge petrol fiyatı seviyesinde etkili olabilecek. Uluslararası Enerji Ajansına göre İran’ın şu anda 1 milyon varil olan günlük üretimi, 2016 sonunda 3.3 ,2017 sonunda 3.7 milyon varile çıkabilir.

Son dönemde OPEC ve OPEC-dışı petrol üreticisi ülkelerin üretimde azaltıma gitme konusunda önceki dönemlere oranla daha ılımlı olmaları ise kısa vadede petrol fiyatlarını destekliyor; yarın açıklanacak ABD petrol stok verilerinde artış beklenmesine rağmen Brent petrol 31 $/varilde. Kuveyt OPEC yetkilisi, OPEC’in OPEC dışı üreticilerle işbirliğine hazır olduğunu belirtirken, Irak Petrol Bakanı da OPEC ve OPEC-dışı üreticilerin anlaşabileceğini belirtti. Bu konuda, ana belirleyici Rusya’nın ve Suudi Arabistan’ın duruşu olacak.