Hizmet ihracatının liderleri

Türkiye İhracatçılar Meclisi'nin (TİM) bu yıl ilk kez gerçekleştirdiği “Türkiye’nin 500 Büyük Hizmet İhracatçısı” araştırması, 2023 için belirlenen 150 milyar dolarlık hizmet ihracatı hedefinin hayal olmadığını gösterdi.

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) bu yıl ilk defa “Türkiye'nin 500 Büyük İhracatçısı” araştırmasını açıkladı. Araştırma eğitim, bilişim, iletişim, mühendislik, müteahhitlik, teknik müşavirlik, sağlık, turizm ve yolcu taşımacılığı hizmetlerinin yanı sıra görsel-işitsel ve lojistik hizmetler olmak üzere 11 alanda değerlendirildi. Araştırma sonucunda dereceye giren 11 sektörde ilk üç sıratı alan 33 firma ödüllendirildi. Araştırmaya göre 2015 yılında toplam 46.3 milyar dolarlık hizmet ihracatı gerçekleştirdi. Araştırmada adı geçen 500 firma ise toplam ihracatın yüzde 40’lık kısmını kapsıyor.

İlk sıra THY’nin

Listenin ilk sırasında, geçtiğimiz yıl 6. kez Avrupa’nın en iyi hava yolu seçilen ve 7.6 milyar dolarlık hizmet ihracatı ile Türkiye’ye en fazla döviz kazandıran THY bulunuyor. İlk 10’da THY haricinde 3 tane daha yolcu taşımacılığı hizmeti veren kuruluş var: Pegasus, Sun Express ve Atlas Global. Türkiye’nin hizmet ihracatçıları arasında yolcu taşımacılığının büyük bir payının olduğunu da söylemek mümkün.

Listede dikkat çeken bir diğer sektör ise inşaat. Özellikle Rusya, Kuveyt, Türkmenistan ve Cezayir’de projelerine devam eden Türk müteahhitler her sene proje sayısını artırmaya devam ediyor. Çalık Enerji, GAP İnşaat ve Yapı Merkez İnşaat’ın ilk 10’da bulunması, müteahhitliği de dikkat çeken sektörlerden biri olduğunu bir kez daha bize hatırlattı. Bu verinin 2023’te müteahhitlik alanında dünya hizmet ticaretinde bulunan payını daha da artırmayı hedefleyen Türkiye için önemli olduğu kesin.

Son yıllarda iş hacmi giderek artan teknik müşavirlik hizmetleri alanındaki çalışmalarıyla birinci Yüksel Proje Uluslararası A.Ş olurken onu takip eden şirketler Temelsu Uluslararası Mühendislik Hizmetleri A.Ş ve Ural Mühendislik A.Ş oldu.

Eğitim hizmetlerinde ilk 3’te Bahçeşehir Üniversitesi, İstanbul Aydın Üniversitesi ve İstanbul Kemerburgaz Üniversitesi yer aldı.

Ortadoğu ve komşu ülkelerdeki başarısıyla Karadayı, Ezel, Aşk-ı Memnu gibi dizilerin yapımcısı olan Ay Sanat Prodüksiyon ve Yapım firması TİM özel ödülünü alırken, TİM özel ödülüne layık görülen şirket ise geliştirdiği oyunla dünyada ses getirmesi sebebiyle TaleWorlds Entertainment oldu. TaleWorld, geliştirdikleri oyun ile tüm zamanların en iyi 100 bilgisayar oyunu arasında 30. oldu.

Görsel - İşitsel hizmetler sektörünün birincisi ise Kanal D oldu. Doğan Televizyon Grubu, ilk dizi satışının yapıldığı 2007 tarihinden itibaren 142 ülkeye 56 bine yakın bölüm satan Kanal D’nin kataloğunda bulunan sayısız dizinin dünyanın farklı yerlerine ulaştırmasıyla görsel işitsel hizmet ihracatında birinci sıraya yerleşti. Görsel-işitsel hizmetler alanında Digitürk Krea İçerik Hizmetleri ve Prodüksiyon A.Ş ve Global Telif Hakları Yap. Tic. A.Ş de ödül aldı.

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı desteğiyle bu yıl birçok Ar-Ge merkezinin açılışına şahit olduk. Bu alandaki gelişmeleriyle de adından söz ettiren Netaş Telekomünikasyon, Türkiye’nin bilişim ihracat şampiyonu oldu. Bünyesindeki 750’yi aşkın Ar-Ge mühendisi ile faaliyetlerini sürdüren Netaş’ın yıllık yaklaşık 46 milyon dolarlık ihracatı bulunuyor. Bilişim ihracatı hizmetlerinde ikinci sırayı Ekin Teknoloji Sanayi ve Ticaret A.Ş alırken P.I Works TR Bilişim Hizmetleri Sanayi ve Ticaret A.Ş üçüncü oldu.

İletişim hizmetlerindeki başarısıyla ihracatta birinci olan Türksat, 2020’de tamamlanması planlanan Türksat 5A, 5B ve 6A uyduları ile mevcut kapasitenin iki katına ulaşacağının da müjdesini verdi. Böylece yeni uydularla 2023 ihracat hedefine gittikçe yaklaşılacak. İletişim hizmetleri listesinde ikinciliği Millenicom Telekomünikasyon Hizmetleri A.Ş, üçüncülüğü de Türknet İletişim Hizmetleri A.Ş aldı.

Koç Grubu şirketlerinden Ford Otomotiv, 80 milyon dolarlık mühendislik ihracatıyla alanında ihracat şampiyonu oldu. Türk Hava Yolları Teknik A.Ş ve Aselsan A.Ş de mühendislik alanındaki ihracatlarıyla ilk 3’te yerini aldı.

Ülkeye döviz kazandıran sektörlerin başında gelen turizme baktığımızda ise Odeon Turizm İşletmeciliği görüyoruz. İlk 10’da dokuzuncu sırada bulunan şirket, turizmin hizmet ihracatındaki önemini bir kez daha hatırlattı. İkinciliği Kilit Global Turizm Seyahat Sanayi ve Ticaret A.Ş, üçüncülüğü de Antalya Pegas Otelcilik Limited Şirketi aldı.

Gelişen sağlık sektörünün yanı sıra sağlık kurumlarına teşvik olması adına gelen düzenlemelerle artan sağlık turizmi, sağlık hizmetleri ihracatında önemli rol oynuyor. Sektördeki ihracatlarıyla birinciliği Acıbadem Sağlık Grubu alırken, ikincilik ve üçüncülükte Medical Park ve Johns Hopkins Anadolu Eğitim’i görüyoruz.

Altyapı yatırımları ve kuruluşların çalışmalarıyla gözlemlediğimiz lojistik sektörünün yükselişi, hizmet ihracatında ilk 10’a iki kuruluşun girmesiyle bir kez daha kanıtlandı. Eşya Taşımacılığı ve lojistik hizmetler doğrultusunda listede ilk 10’da da bulunan Netlog Lojistik Grubu A.Ş ve Taha Kargo Dış Ticaret A.Ş’nin yanı sıra Ekol Lojistik bulunuyor.

Bu yıl ilk kez yapılan araştırma, 2023 için belirlenen 150 milyar dolarlık hizmet ihracatı hedefinin hayal olmadığını gösterdi.

Hizmet İhracatında ilk 10 sırayı alan kuruluşlar

1. Türk Hava Yolları Anonim Ortaklığı,
2. Pegasus Hava Taşımacılığı A.Ş,
3. Çalık Enerji Sanayi ve Ticaret A.Ş,
4. Sun Ekspress,
5. GAP İnşaat Yatırım ve Ticaret A.Ş.
6. Atlas Global,
7. Yapı Merkezi İnşaat ve Sanayi A.Ş.,
8. Netlog Lojistik Grubu,
9. Odeon Turizm İşletmeciliği A.Ş,
10. Taha Kargo Dış Ticaret A.Ş

Hizmet ihracatının lideri firmaların yeni hedefleri, Turkishtime'ın Mart sayısında.