İhracatta kadın fırtınası

 

Kadın girişimci fırtınası esiyor… Kadın girişimcilerin sayısı Türkiye'de ilk kez 100 bin sınırını aşarak 109 bine ulaştı. Son beş yılda erkek girişimci sayısı 19 bin azalırken, kadın girişimci sayısı 32 bin arttı. Kadınlar artık makine, kimya ve tekstil gibi erkek egemen sektörlerde faaliyet gösteriyorlar. Dünyanın dört bir yanında Çinli, Amerikalı ve Avrupalı rakipleriyle kıran kırana rekabetten kaçınmıyorlar…

 

 

Esra Kızıltan

esrakiziltan@turkishtimedergi.com

 

 

Türkiye'nin yatak ihracatının yarısını Kayserili BRN Yatakları yapıyor. Dünyanın birçok ülkesine yatak satan şirketin 2014 ihracat rakamı 30 milyon dolar...Üretiminin yüzde 90'ını ihraç ediyor. Peki 2006 yılına kadar Türkiye'de kullanılan soft dondurma makinelerinin ithal edildiğini, hiç yerli üretim olmadığını biliyor muydunuz? Bu düzeni bugün 34 ülkeye ihracat yapan Smach Makine değiştirdi.

Kadın girişimcilerin örnek olduğu bir başka ihracat başarısı da tekstil cephesinden... Tepar Tekstil başta Avrupa ülkeleri olmak üzere Rusya, İran, Brezilya, Meksika ve benzeri ülkelere ihracat yapıyor. Türkiye’de teknik tekstil alanında üretim yapan az sayıda şirketten biri. İlk ihracatını kurulduğu yıl olan 1990’da Almanya’ya yaptı, ihracat rakamı 2014 yılında 4.5 milyon dolara ulaştı. Sun Tekstil ise İspanya ve İngiltere’ye ihracat yapıyor. İhracat rakamı 120 milyon doları bulan şirket, ABD pazarı için de hazırlıklar yapılıyor. Uzun vadede bu ülkede bağımsız satış ve üretim birimi kurma planları var.

Bu örnekleri daha da artırmak mümkün... Farklı sektörlerde faaliyet gösterseler de ihracat odaklı bu şirketlerin en önemli ortak özelliği başarılı kadın patronlar tarafından yönetilmeleri... Dünyanın pek çok ülkesine ihracat yapan, sadece yerli değil yurtdışında yabancı rakiplerle de kıran kırana rekabetten korkmayan bu Türk iş kadınları dünyayı fethetmeye kararlılar. Peki kim bu kadın yöneticiler? Onları ve şirketlerini daha yakından tanıyalım...

 

Kadınlar ihracatın sırrını çözdü

Türk işkadınları sadece Türkiye’de değil, ihracat yaptıkları pazarlarda da adlarından söz ettiriyor. Bazıları kendi şirketlerini kurarken, bazıları da aileden devraldıkları şirketleri ve markalarını başarıyla yurtdışında temsil ediyorlar. İhracatçı kadınlar, bu alanda başarı çıtasını yükseltmenin ve şirketi daha da ileriye taşımanın yeni bağlantılar kurarak iş hacmini geliştirmekten geçtiğini söylüyorlar. Türkiye'de kadın patronların sektörlerinde hatırı sayılır ihracat rakamlarına ulaşmaları ve rekabetçiliklerini geliştirmeleri Türkiye'nin ihracat potansiyeli açısından büyük önem taşıyor. Bu isimler, iş hayatında ayakta durmak ve sürdürülebilir olmak isteyen kadınlara öncelikle kararlı olmaları ve kendilerine güvenmeleri gerektiğini öğütlüyorlar. Çünkü kadın yöneticiler kararlılığın beraberinde istikrarı, gelişmeyi ve nihayetinde başarıyı getirdiği konusunda hem fikirler...

 

Mermerden tekstile kadın rüzgarı esiyor

Kadınlar çoğunlukla erkeklerin egemen olduğu sektörlerde faaliyet gösteriyorlar. Mermer, tuğla, alüminyum ihracatı yapan şirketlerin yönetim koltuğunda oturuyorlar. Sektörleri farklı olsa da kadın olmanın gücünü aynı oranlarda taşıyorlar. Daha detaycı, daha analitik düşünebiliyorlar ve olaylara daha geniş açılardan bakıp farklı sonuçlar çıkarabiliyorlar. Kadın olmayı avantaj ya da dezavantaj olarak görmüyorlar ama iş hayatının kadınlar için zor olduğunu da kabul ediyorlar. Bu yüzden cinsiyetten bağımsız olaylara temel ekseninde yaklaşıyorlar. Gelecekten de umutlular. Uzun vadede kuşak değişimiyle kadınların iş hayatında daha aktif rol alacaklarını düşünüyorlar.

 

Yüzde 28'den yüzde 40'a

TÜİK verilerine göre, 2014'te Türkiye'nin istihdamı 1 milyon arttı. Bunun 500 binini kadınlar oluşturuyor. 2014 kadınların istihdama en çok katıldığı yıl oldu. Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkanı Mehmet Büyükekşi İhracat 1000 çalışmasında yaptığı açıklamada, “Kadın istihdamındaki artışın ihracata da yansıdığı çok net. Artık kadınlar işgücüne daha fazla katılıyor. İşveren kadın sayısı hızla artıyor. 2014'te kadın girişimci sayısı erkekleri aştı. Kadın işveren sayısı 2014 yılında 2011'e göre 6 bin kişi arttı. Türkiye'nin hayata geçirecek büyük bir potansiyeli mevcut. Kadınlarımızın işgücüne katılım oranı şu anda yüzde 28. 2023 yılında bu rakamı yüzde 40'lara yükseltmeyi hedefliyoruz” diyor.

 

KADINLAR ERKEKLERİ GEÇTİ

 

Kadın istihdamı artıyor

TÜİK verilerine göre, son yedi yılda kadın istihdamındaki artış erkeklerin 2.5 katı oldu. 2007-2014 arasında erkeklerde istihdam yüzde 17.1 artarken, bu oran kadınlarda yüzde 43.1 olarak gerçekleşti. Kadın istihdamındaki bu yüksek artış aynı dönemde kadınlardaki işsizlik oranını 1.1 puan aşağı çekerken, istihdam artışına paralel kadının işgücüne katılımında da yüksek artışlar oldu.

 

Kadın girişimci sayısı 100 bini aştı

Fütüristler önümüzdeki yılların kadın yüzyılı olacağını belirtiyor. TÜİK 2014 verileri de bu tezi destekler nitelikte... Türkiye’de 10 yıl önce sadece 49 bin kadın girişimci bulunuyordu ve kadın girişimcilerin toplamdaki payı yüzde 4,5 düzeyindeydi. Bugün ise kadın girişimci sayısında patlama yaşanıyor. Ağustos ayında kadın girişimci sayısı ilk kez 100 bin sınırını aşarak 109 bine ulaştı. Yaklaşık son beş yılda erkek girişimci sayısı 19 bin azalırken kadın girişimci sayısı 32 bin arttı.

 

 

GÖRÜŞ

 

“Kadınlar önce şaşkınlık

sonra hayranlık yaratıyor”

 

Nilgün Langenberg - Korn Ferry Genel Müdürü

 

Türkiye iş dünyasının profesyonel olsun girişimci olsun, yurtdışında oturmuş bir profili yok henüz. Genel olarak Türkiyeli iş kadınları da çok bilinen bir profil değiller. Güzel örnekler, önce şaşkınlık sonra hayranlık yaratıyor. Türkiyeli iş kadınları, yetkinlikleri ile çok başarılı işlere imza atıyorlar. Karmaşık bir tablo var önümüzde. Bir yandan iyiye giden yapısal gelişmeler ve rakamsal oranlar... Öbür yanda devam eden ve çoğalan temel eksiklikler... Kadını iş dünyasında her seviyede desteklemek için eğitim (birey olarak hem kadının hem erkeğin eğitimi) ve yapısal reformların (kadınların çalışma şartlarını gerçek anlamda iyileştiren uygulamalar) yanı sıra şirketler ve girişimcilerin de önem vermesi gerekli. Kadın yöneticiler için Türkiye'de yönetici olmanın zorluklarına ek olarak bir de kadın olmaktan kaynaklanan yükler ve önyargılarla mücadeleyi ekleyin. Başarılı olan kadın yöneticilerin bu dezavantajları iyi yönettiğini görüyoruz. İş ve liderlik beklentilerini iyi anlıyorlar, bu konularda kendilerini sürekli geliştiriyorlar ve destek mekanizmalarını iyi kuruyorlar. Kendine güven ve bunu iyi ifade edebilmek de çok önemli. Bizim yaptığımız araştırmalar gösteriyor ki, kadın yöneticiler organizasyonel yeteneklerin geliştirilmesi, birlikte çalışmanın sağlanması ve müşteri odaklılık konularında erkek yöneticilerden daha üstün yetkinliklere sahipler. Bu avantajları başarılı iş kadınlarının iyi kullandıklarını da görüyoruz.