Türk mimarlar dünyayı tasarlıyor...
Türk inşaat sektöründe son yıllarda yaşanan ivmelenme sayesinde büyük ölçekte proje yapma pratiği geliştiren Türk mimarlık ofisleri bu deneyimlerini uzun bir süredir uluslararası işlere de aktarıyor. İşte Senegal’den Maldivler’e, Tanzanya’dan Çin’e, Suudi Arabistan’dan Türkmenistan’a dünyanın hemen her coğrafyasında ofis açan ve proje üreten Türk mimarlar ve imza attıkları projeleri...
Yasemin Şener
Ganja Alışveriş Merkezi, Azerbaycan
Erginoğlu & Çalışlar Mimarlık
Pasha Construction’ın yatırımı olan ve Erginoğlu Çalışlar Mimarlık tarafından Azerbaycan’ın ikinci büyük kenti Ganja’da, şehrin en işlek aksında tasarlanan alışveriş merkezi toplam 55000 m² inşaat alanına sahip. Orta ölçekli bir alışveriş merkezi olan Ganja Avm, birçok ticari fonksiyonu içinde barındıracak şekilde planlanmış. Aynı zamanda plan şeması, ileride değişiklik olabilecek fonksiyonları göz önünde bulundurarak esnek bir düzene sahip. Tüm mağaza ve sirkülasyon alanı, ortada bulunan geniş atrium çevresinde dikey sirkülasyon ile birbirine bağlanmış. Binanın içinden geçen yaya aksları ile iki farklı kotta bulunan sokaklar birbirine bağlanarak şehrin içinde şehre diagonal bir aks yaratılmak istenmiş.
Bina kütlesinin, karşısında konumladığı park ve şehir meydanını ezmeden, mevcut meydanı canlandırması hedeflenmiş. Yapının Ganja şehrinin tarihi tuğla cepheli binalarından referans alınarak yapılan baget tuğlalar ile bu koyu malzemeye kontrast oluşturan beyaz cam panellerle kaplanması planlanmış. Bu şekilde çağdaş ve dinamik formları, kente uyan bir cephe kaplaması ile bütünleştirilmiş. Sivri formların yarattığı köşe birleşimlerinden çıkan pivot noktalarında ise şehirle iletişimde olan terasların, bina çeperini şehrin yaya sirkülasyonunun bir parçası haline getirmesi hedeflenirken, aynı zamanda üst kotlarda konumlandırılan yarı-açık teraslar ile de park manzarası yaratılmış.
***
Sheraton Bamako Hotel, Mali Cumhuriyeti
Efekta Architects
Efekta Architects tarafından Mali Cumhuriyeti’nde tasarlanan Sheraton Bamako Hotel, Kinza Yapı’nın yatırımıyla toplam 16.150m²’lik inşaat alanında biçimleniyor. Kompakt ve güçlü bir kütleye sahip olan bina, şehrin her tarafından algılanabilen bir simgeye dönüşmüş.
Binanın formu, merkezi bir çekirdek ve fuaye oluşturma fikrinden gelişmiş. İkinci kattan itibaren her katta bulunan kat bahçeleri, kullanıcılar için bulunduğu kattan ayrılmadan sigara içme ve hava alma alanı olarak kullanılması, aynı zamanda cephede hareketlilik oluşturması için tasarlanmış. Cephede sade, yalın ve fonksiyonel bir dil ön planda tutulurken, manzaradan maksimum düzeyde yararlanmak amacıyla, köşe odaların cepheleri şeffaf olarak planlanmış. Zemin, asma ve 7 yatak katında 1 kral dairesi, 49 superior, 3 engelli, 144 standart olmak üzere toplam 197 oda barındıran otelin inşaatı tamamlanmak üzere.
***
Tosyalı Oran Camii, Cezayir
Bakırküre Architects
Bakırküre Architects tarafından Cezayir’in Oran kentinde tasarlanan Tosyalı Oran Camii, 12.000 m² alanda, toplamda 8.160 kişiye hizmet edebilecek şekilde inşa ediliyor. Bölgenin yerel kimliğine, iklim özelliklerine ve coğrafi konumuna göre tasarlanan camii, bölgenin tarihsel kimliğindeki Fas, Tunus, Cezayir ve Osmanlı mimarisi etkilerinden şekillenen ve tarihi dokuyu koruyan tasarım kararları ile temellendirilmiş. Caminin sade ve modern çizgisi ise yörenin karakterini yansıtan malzeme kararlarıyla oluşturulmuş. Binanın mimari iskeleti betonarme olacak şekilde planlanmış, doğal taş kullanımı ile birlikte cephe kuvvetlendirilmiş.
Avlusu, abdesthaneleri, minaresi ve kapalı otoparkları ile işlevsel fonksiyonları içerisinde barındıran, modern bir mimari anlayış ile Cezayir’in geleneksel mimarisi arasında bir köprü oluşturacak şekilde tasarlanan Tosyalı Oran Camii, kapalı otoparklar, abdesthane ve namazgahı bünyesinde bulunduran zemin kat, geniş bir namazgahı içerisinde bulunduran giriş katı ve kadınlara hizmet eden mahvel katı ile teras katlarından oluşuyor. İnşaatı sürmekte olan projenin 2017 yılının ilkbahar aylarında tamamlanması planlanıyor.
***
Pekin’de Ev ve Sanat Galerisi, Çin
Era Mimarlık
ERA Mimarlık tarafından Çin’in başkenti Pekin’de tasarlanan ev ve sanat galerisi, şehrin yeni yerleşim bölgelerinden biri sayılan ve şehrin dışına doğru havalimanı yakınlarındaki bir arazide, oldukça geniş alana sahip, farklı ebatlarda inşaa edilmiş villaların oluşturduğu bir site içerisinde konumlanıyor.
İşverenin sahip olduğu geleneksel ve güncel sanat eserlerini içeren koleksiyonlarını hem sergilemek hem de günlük yaşantılarının bir parçası olarak düzenli olarak deneyimleyebilecekleri bir mekan kurgusu oluşturmak amacıyla tasarlanmış. Köşe parselde yer alan ve kaba inşaatı bitmiş yapının iç mekan tasarımı ile yapıyı çevreleyen peyzaja farklı kotlarda yerleşerek ilişkilendirilen yeni ekin mimari dili oldukça duru ve sade bir şekilde kurgulanmış.
Yaklaşık 3.000 m2’lik bir alana sahip olan projenin 2.000 m2’si sergileme ve ek yaşam alanlarından oluşuyor. Ortak bir aks ile birbiriyle ilişkilendirilen mevcut ve ek yapı, peyzaja açılan yaşam alanı ve yer altında konumlanan sergileme mekanları ile projenin temelini teşkil ediyor. Kendi varoluşunu öne çıkartmaktan ziyade peyzaj ile mümkün olduğunca bütünleşen ek yapı, hem doğal ışığın mekan kurgusunda yönlendirici etkisi hem de çevre dostu sistemlerin entegre edildiği bir kurguya sahip. Yapının 2018 yılında tamamlanması hedefleniyor.
***
Jabal Omar Development Project, Suudi Arabistan
Evrenol Architects
Evrenol Architects firmasının 35 yıllık mesleki deneyimi sürekliliğinde kurulmuş Evrenol Detail firmasının konsept aşamasından sonra sürece dahil olarak mevcut tasarımı geliştirdiği bir karma kullanım projesi olan Jabal Omar Development Project, Suudi Arabistan’ın Mekke kentinde “Jabal Omar Development Company (JODC)” yatırımıyla hayata geçiyor. İnşaat çalışmaları Saudi Arabian Baytur tarafından yürütülen Jabal Omar Development Project, Kabe çevresindeki konut ve otel ihtiyacını karşılamak amaçlı son yıllarda yeniden yapılandırılan Mekke kentindeki en kapsamlı dönüşümlerden biri olarak, 5 fazda planlanmış. Evrenol Detail’in yerleşkede projelendirdiği “Phase 2 – Zone 3&4” bölgesindeki rezidans, ticaret ve otel karma kullanımı, 11.375 m2’lik bir alan üzerinde inşa ediliyor. 198.450 m2 inşaat alanına sahip projede, otel geliştirme yönetimini Starwood’un yaptığı, 20’şer katlı, toplamda 532 yataklı 2 adet Sheraton ve 513 yataklı 2 adet Westin otel kuleleri, ticaret ve rezidans ünitelerinin yer aldığı 10 katlı podyum üzerinde konumlanıyor.
***
Riyadh King Khaled Uluslararası Havalimanı Terminal 5, Suudi Arabistan
GMW MIMARLIK
Ulaşım sektörü yapılarıyla tanınan GMW MIMARLIK tarafından tasarlanan Terminal 5 projesi, şehrin 35 kilometre kuzeyine konumlanmış 4 terminal binasıyla yılda 13 milyon yerli ve yabancı yolcuya hizmet etmekte olan, 4.200 metrelik iki paralel piste sahip uluslararası bir havaalanı olan King Khaled Havalimanı bünyesinde yer alıyor. 106 bin metrekare büyüklüğe sahip yeni terminal aynı anda yedi geniş gövdeli veya 16 dar gövdeli uçağa hizmet verecek şekilde tasarlanarak yolcu kapasitesini iki katına çıkarmış. Terminal 5 projesi kapsamında, mevcut terminallere ulaşan ana yolun doğusunda yaklaşık 400.000 m2’lik alanda içinde 106,000 m2’lik bir terminal binası, 2400 araçlık otopark ile itfaiye, idari bina gibi diğer ek binalar da tasarlanmış.
Terminal 5 projesi, konsept tasarım aşamasında başkent Riyad’ın gelişen mimarisini yansıtan çağdaş mimari yaklaşımla davetkar ve ilham verici bir giriş kapısı olarak tasarlanmış, sonrasında idarenin talepleriyle mevcut terminallerle benzer bir mimari yapıya dönüştürülmüş. Yürüme mesafeleri, kat değiştirme, yönlendirme, doğal ışıktan faydalanma gibi ana prensipleri yolcu konforunu maksimize edecek şekilde tasarlanırken, binanın büyütülebilir olması ve gelecekte oluşabilecek ihtiyaçlar doğrultusunda esnek olması sağlanmış ve kabuktaki değişime rağmen bu tasarım prensipleri korunmuş. Sertifika başvurusu yapılmamış olmakla birlikte LEED sertifikasyonu sistemine göre tasarlanan Terminal 5, kısa süre önce sektörün saygın yayınlarından MEED tarafından Dubai’de düzenlenen MEED Quality Awards for Projects yarışmasında "Yılın Ulaştırma Projesi” ödülüne layık görüldü.
***
Shatt Al-Arab Hastanesi, Irak
HAS Mimarlık
Irak’ın Basra kentinin en modern hastanesi olma hedefiyle 60.000 m2 arsa üzerinde 120 yataklı olarak tasarlanan Shatt Al-Arab Hastanesi, yaklaşık 20.000 m2 inşaat alanına sahip. Irak Sağlık Bakanlığı’nın ülkedeki diğer yatırımlara da örnek olacak şekilde hazırlattığı Shatt Al-Arab Hastane projesinin en ileri teknolojiyle donatılması planlanıyor. İnşaat çalışmalarını Lübnanlı müteahhitlik firması Aswar Lebanon’un üstleneceği proje, tasarımın merkezine insan temasını yerleştiriyor. Planlamada, Batı’ya özgü sağlık mimarisi unsurlarının yanısıra, kadın-erkek için ayrı hasta kanatları gibi yerel geleneklere uygun kullanımlar da dikkate alınmış. Bölgedeki güvenlik tehlikesi nedeniyle özel plan şemaları ve yapı malzemeleri kullanılmış.
***
Kerkük Karma Kullanım Projesi, Irak
iki design group
Kültürel sosyal ve tarihi açıdan son derece zengin öğelerle bezenmiş, gelişmekte olan ve günden güne olumlu yönde dönüşmeye hazırlanan bir Irak şehri olan Kerkük’te iki design group tarafından tasarlanan Kerkük Karma Kullanım projesinin şehrin kaliteli açık alan, otel, organize alışveriş alanları ve modern kentsel kullanımlarla ilgili eksiklerini yeni bir çekim merkezi olarak kapatmayı hedefliyor.
Tasarım, şehrin kuzey eteklerinde yer alan konumunda yapı dizilimini ve formunu, arazi sınırlarının da etkisiyle lineer biçimde değerlendirmeyi başarmış. 111.000 m²’lik arazi üzerinde güçlü iç mekan-dış mekan bağlantıları sağlanarak sıcak iklim koşulları ile de uyumlu açık ve kapalı ortak alanlar yaratılmış.
Tasarım prensibi olarak akışkan, yürünebilir ve erişilebilir olması hedeflenen proje, ticari alanların zeminde avm, hipermarket, sinema, oyun alanları ve alışveriş sokağı olarak farklı kullanımlara bölünmüş, meydancıklar ve promenat ile donatılmış. Bu tasarım ile canlılık yaratacak 53.000 m² büyüklüğündeki fonksiyonları konut alanlarıyla doğru bir biçimde harmanlayan ve Kerkük’te hem gece hem de gündüz yaşayacak, bulvar ve meydanıyla yeni bir kentsel referans alanı yaratılmış.
***
Gelendzhik Hotel, Rusya
Öncüoğlu + ACP Mimarlık
Rusya’nın Krasnodar eyaletinde bulunan Gelendzhik (Gelincik) tatil kasabasındaki mevcut Druzhba senatoryumu arazisinde planlanan yeni otel kompleksi, Öncüoğlu Mimarlık tarafından sağlık turizmi ihtiyaçları gözetilerek tasarlandı.
Tüm yıl boyunca faaliyette olacak şekilde düşünülen tesis hem tam teşekküllü bir konaklama tesisi hem de ayrı bir girişe sahip çok amaçlı salonu ile bir kongre merkezi olacak. Arazideki mevcut yeşil dokuya uygun olarak yerleşen 5 katlı otel bloğu ve 3 katlı sağlık tesisi zemin altındaki teknik hacimler ve otoparklarla birbirine bağlanmasına ragmen ayrı kütleler şeklinde planlanmış. Yine de, otel ve sağlık tesisi arasındaki geçişi kolaylaştırmak için bu iki kütle ikinci katları seviyesinden birbirleriyle ince bir yaya köprüsü ile bağlanmış. Çevredeki alçak katlı yapılaşma dikkate alınarak, sahilden görünümde mevcut peyzaj dokusuna uyumlu bir yükseklik ve kütle hiyerarşisi gözetilen yapıda monoton blok etkisini kıran bir cephe ve balkon düzeni geliştirilmiş.
***
Ganjan New Town, Erbil
Slash Architects
Mimar Şule Ertürk Gaucher ve Mimar İpek Baycan öncülüğündeki Slash Architects, savaşın ardından hızlı yapılaşma yoluna giden Erbil’de, halkın yaşam alışkanlıklarının göz önünde bulundurulduğu ve temelinde kullanıcılarının sosyal ve kültürel her türlü ihtiyaçlarına cevap vermenin amaçlandığı Ganjan New Town projesine imza atıyor.
Savaş sonrası yeniden yapılaşmayla birlikte şehrin çeperlerine kurulmakta olan ve kendi ihtiyaçlarını karşılayabilecek Ganjan City’nin bir alt parçasını oluşturan Ganjan New Town, arsada konut, ticaret ve sosyal alanları bünyesinde barındırarak mahalle ölçeğinde bir oluşumu temsil ediyor. Erbil şehir merkeziyle bağlantıyı sağlayan geniş otoyolların Ganjan City ile birleştiği kesişimde yer alan Ganjan New Town, Ganjan City’nin kente bağlandığı bir ara yüz olarak ele alınmış ve bu ara yüzün kente en doğru katkıyı sağlayacak şekilde tasarlanması projenin önemli verilerinden birini oluşturmuş. Öneriyi oluştururken, kentsel verilerin analizi ve yorumlanması aşamalarında bilgisayar destekli hesaplama yöntemlerini kullanan Slash Architects, en optimum çözüme en efektif şekilde ulaşmayı hedeflemiş.
Konumu ve işlevleri göz önünde bulundurularak Erbil kentinin yeni sosyal yaşam merkezi olarak tasarlanan proj,e 380.000 metrekarelik bir inşaatın uygulanacağı ince ve uzun bir arsada konumlanıyor.
***
Al Fattan Cyrstal Towers, Dubai
Tabanlıoğlu Architects
Tabanlıoğlu Architects tasarımı Cyrstal Towers, Dubai’de, okyanus kıyısında, su yüzeyine yansımasıyla da kente katılan iki kule olarak, aynı zamanda konumu itibarıyla Dubai şehrinin 360 derecelik panoramasına hakim bir konumda yükseliyor. Al Fattan Properties’in yatırımı olan kristal kuleler, kumsaldan birkaç adım gerideki sahil yolu “The Walk” üzerinde yer alması bakımından sadece direkt kullanıcılarına değil tüm kentli ve ziyaretçilere açık, uğrama ve kentsel buluşma noktası olma fikrini koruyor.
Karma kullanımlı proje 35 katlı bir konut bloğu ve 30 katlı bir otelden oluşuyor. İki kulenin cadde kotunda yer alan restoranlar, lüks mağazalar, sağlık ve spor tesislerinin yanısıra, kentin sosyalleşme altyapısı yüksek bu bölgesinde, şeffaf, çok cepheli yapısal formuyla ve ışıltısıyla Crystal Towers bir deniz feneri gibi insanları bulunduğu noktaya çekmesi planlanmış. İki kulede yer alan otel birimlerine, konutlara ve halka açık tesislere erişim tek bir ana girişten verilerek birbirinden farklı kullanıcılarının rastlaşma ihitmali korunmuş. Yatayda ve dikeyde, değişen açılarda ve boyutlarda üçgenlerden oluşan cephelerin kristal yüzeyleri okyanus ve çevresinin parıltılarını yansıtırken aynı zamanda suya yansımasıyla kentsel estetiğe katkıda bulunması hedeflenmiş.
***
Maldivler Spor Kompleksi, Humhumale
Tago Architects
Toprak kısıtlılığı nedeniyle Maldivler’de inşa edilen yapay ada Hulhumale’nin ekonomik, sosyal ve kültürel gelişimine katkıda bulunmak üzere AGT Constructions işbirliği ile TAgo Architects tarafından tasarlanan Maldivler Spor Kompleksi bünyesinde spor salonu, antrenman sahaları, otel, konut, kongre merkezi ve ticari fonksiyonlar barındırıyor.
Uluslararası standartlara uygun olarak tasarlanan, 22.300 metrekarelik “Maldivler Spor Kompleksi” projesinde ana işlev ve işletmeye dair fonksiyonlar birbirinden ayrılarak, ada üzerinde iki ayrı ana kütle olarak planlanmış. Büyük kütlede ana spor salonu, antrenman sahaları ve serbest dinlenme alanlarına; küçük kütlede ise otel, konut fonksiyonları, satış birimleri ve kongre salonuna yer verilmiş. İki yapı bloğu arasında oluşturulan sokak dokusu, kompleksin bir bütün olarak algılanmasını, çeşitli işlevlerde geçişlilik sağlanmasını ve ortadaki yol alanının meydanlaşarak kullanılmasını sağlamış.
1500 kişilik seyirci kapasitesine sahip spor salonunun yer aldığı projenin otel bölümü, iç ve dış mekanların akıcı birlikteliğinden doğan bir bütün olarak ele alınmış. Ticari birimler ile otel lobisi arasında kalan avlu, fuaye ve açık kokteyl alanı olarak işlevlendirilmiş. İlk katları otel müşterilerine ayrılmış olan ana binanın üst katları ise rezidans kullanıcılarına tahsis edilmiş.
***
Albino Köyü, Tanzanya
Studio Vertebra
Tanzanya’da yardımlaşma alanında gösterdiği başarılarla diğer ülkelere örnek olmayı amaçlayan bir kurum olan TİKA işbirliği ile Tanzanya’da lanetli sayılarak toplum içinde fizyolojik ve psikolojik şiddete uğrayan albino çocukların korunmasını sağlamak, tüm ihtiyaçlarını karşılamak ve onları geleceğe hazırlamak amacıyla planlanan Albino Köyü projesi Studio Vertebra imzasını taşıyor.
Az katlı yapılaşmanın kurgulandığı tasarımda, proje alanı belirli aralıklarla parçalanarak gridal ve avlulu bir yerleşim düzeni oluşturulmuş. Albino çocukların güneş ile temaslarının kontrollü bir biçimde gerçekleşmek zorunda olması nedeniyle avluların bir kısmı belli oranlarda kanopilerle kapatılmış. Yine aynı amaçla cephe açıklıkları ince tutularak, güneş ışığının yapılara kontrollü bir şekilde girmesi sağlanmış. Proje alanı, kendi içinde farklı fonksiyonlara sahip meydanlara ayrılırken, yurt, okul, atölyeler ve ibadethane gibi yapılar da bu meydanların çevresinde konumlandırılmış. Arazinin bir kısmı ise tarımsal faaliyetler için boş bırakılmış. Çocukları gelecek hayatlarına hazırlayacak üretim becerilerini kazandırmak amacıyla, çeşitli atölye alanları da oluşturulmuş.
Albinoların barınma, eğitim, meslek edinme, sosyal ve kültürel aktiviteler gibi tüm ihtiyaçlarının giderildiği bir yaşam alanı oluşturan proje sosyal sorumluluk kapsamında ele alınarak bulunduğu coğrafyanın önemli bir sorununa mimari açıdan çözüm olmayı amaçlıyor.
*****
Aşkabat Uluslararası Havalimanı, Türkmenistan
Tekeli-Sisa Mimarlık
Türkmenistan’ın başkenti Aşkabat’taki mevcut havalimanı arsasında 14 milyon yolcu/yıl kapasiteli yeni bir uluslararası havalimanı kompleksi için açılan ihaleyi bir Türk firması kazanmış ve projenin konsept tasarımı, ihaleyi alan Polimeks firması tarafından yapılmış. Bu kabuk tasarım daha sonra Tekeli-Sisa Mimarlık tarafından yeni veri ve taleplerle geliştirilerek kesin proje haline getirilmiş ve uygulama projeleri hazırlanmış.
Proje kapsamında 146.500 m² alanlı terminal binası, 50 odalı havaalanı oteli, 8500 m² alanlı VIP binası, 4100 araç kapasiteli otopark binası ile 1820 araç kapasiteli açık otoparka yer verilmiş.Ülkenin sembolü olan laçin kuşu formu ile simgeleştirilmiş olan yapının terminal bölümünde çatı strüktürü ve dış kaplaması, kuş formlu heykelsi bir modelden alınarak inşa edilebilir bir proje haline getirilmiş. İskele blokunda 11 adet büyük gövdeli veya 22 adet orta gövdeli uçağa eşzamanlı hizmet verebilecek çoklu uçak park ettirme sistemi (Mars-multiple aircraft system) kullanılmış. İlk aşamada 4 adedi çift çıkışlı, toplamda 30 köprü ile gelecekteki kapasite artışını karşılayacak şekilde projelendirilmiş.
Yapının Tekeli-Sisa Mimarlık imzasını taşıyan iç mekanlarında ise Türkmenistan’ın, özellikle ülkenin başkanı olan Türkmenbaşı’nın beğenisine göre talep edilen iç mimari anlayışı çağdaş mimarlık yaklaşımlarıyla bağdaştırarak, özgün bir tasarım yapılması amaçlanmış.
***
Dakar Çok Amaçlı Spor Salonu, Senegal
Yazgan Tasarım Mimarlık
Senegal’da bulunan 15.000 seyirci kapasiteli çok amaçlı bir spor salonu olan Dakar Çok Amaçlı Spor Salonu, Yazgan Tasarım Mimarlık tarafından toplanma ve etkinlik alanı olarak kullanılabilen kentsel plazası yoluyla şehirle ilişki kurabilen bir anlayışla tasarlanmış.
Senegal’in mimari kültüründen, renklerinden ve desenlerinden ilham alınarak tasarlanan cephedeki güneş kırıcılar ile güneş kontrolünün yanısıra cepheye renk ve ritim yoluyla hareket katmak da hedeflenmiş. Renkli yaprakların cephedeki yansımaları ana dolaşım alanının beyaz duvarlarına düşerek güneş yoluyla gün içerisinde kazandığı hareketler iç mekanlara dinamizm katmış.
Tribünler, her izleyiciye aynı izleme açısını vermek düşüncesiyle parabolik bir kesit üzerinde geliştirilmiş. Salonun, basketbol, tenis, boks gibi spor aktivitelerinin yanısıra, konserler ve kongreler gibi kültürel etkinliklere de ev sahipliği yapması planlanmış. FIBA’nın kriterlerine uygun bir şekilde geliştirilen spor salonu aynı zamanda, evrensel tasarım standartları göz önüne alınarak engelliler, yaşlılar, çocuklar ve ailelerin de binada rahatça dolaşabileceği ve kolayca ulaşabileceği şekilde tasarlanmış.