Ekonomi Bakanlığı’nın Soruşturma Gündemi

Ticaret politikası savunma araçları bakımından Mayıs ayı oldukça hareketli geçti. Nitekim Ekonomi Bakanlığı İthalat Genel Müdürlüğü tarafından üç yeni soruşturma başlatıldı ve bir soruşturma da sonuçlandırılarak koyulan önlem Resmi Gazete’de yayımlandı. Ayrıca üç farklı sektöre de gözetim uygulaması getirildi.

Soruşturmalarla Geçen Mayıs Ayı

Damping ve Sübvansiyon Araştırma Dairesi, yerli üreticilerin sağlamış olduğu şikâyet başvuru formlarından yola çıkarak, Mayıs ayı içerisinde tekstil, bağlantı boru parçaları ve cam elyaflara ilişkin üç farklı soruşturma açılmasına karar verdi. Ayrıca pentaeritritol (pentaeritrit) ürünlerine ilişkin soruşturma da önlem uygulanarak sonuçlandırıldı.

Sesa Polyester Sanayi A.Ş. tarafından gerçekleştirilen şikâyet başvurusu üzerine Güney Kore ve Endonezya menşeli 5503.20.00.00.00 gümrük tarife istatistik pozisyonu (“GTİP”) altında listelenen poliesterlerden sentetik devamsız liflere yönelik 12 Mayıs tarihinde bir nihai gözden geçirme soruşturması açıldığı Resmî Gazete’den duyuruldu.

İlgili ürünün dampingli olarak ithal edildiği ve bu dampingli ithalatın yerli üreticilere zarar verdiği iddiaları ilk olarak 2000 yılında incelenmiş ve CIF bedelin %6,2 - %37,4 arasında değişen oranlarda önlemler getirilmişti. Sonrasında, Türkiye’deki yasal düzenlemeler uyarınca önlemin Resmî Gazete’de yayımlanması üzerinden beş yılın sonunda herhangi bir şikayetin olmaması halinde önlemin yürürlükten kalkacak olması sebebiyle ilgili iddialar Damping ve Sübvansiyon Araştırma Dairesi’nin önünde tekrarlanmıştır. Bu incelemenin sonucunda ise, önlemin değiştirilerek (CIF bedelinin %6,2 - %12) uygulanmasına karar verilmiştir. Keza yine aynı sebeple, getirilen bu önlem yerli üretici tarafından bir kez daha nihai gözden geçirme soruşturma konusu yapılmış ve 2012 yılında Damping ve Sübvansiyon Araştırma Dairesi önlemlerin değiştirilmeden uygulanmasına karar vermiştir. Bu önlemin artık çok uzun süre boyunca uygulanagelmesi sebebiyle, yeni soruşturmada nasıl bir yaklaşım benimseneceği merak konusu.

Ek olarak, 2017/13 sayılı Tebliğ ile Brezilya, Bulgaristan, Çin, Endonezya, Hindistan ve Tayland menşeli 7307.19 GTİP altında ithal edilen boru bağlantı parçalarına yönelik olarak nihai gözden geçirme soruşturması başlatıldı. Trakya Döküm Sanayi ve Ticaret A.Ş. tarafından gerçekleştirilen ve Konak Rakor Sıhhi Tesisat Malzemeleri İnşaat Turizm Gıda Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. tarafından desteklenen başvuru sonucunda başlatılan bu soruşturma Mayıs ayı içerisindeki ilk soruşturma oldu.

Soruşturma konusu bu ürüne ilişkin olarak ilk önlem 2000 yılında Brezilya ve Çin menşeli ürünlere getirilmiş; 2006 yılında ise önlemin kapsamı hem miktar hem de ülke sayısı bakımından genişletilmiştir. Son olarak getirilen önlem, 2012 yılında yeniden inceleme konusu yapılmış ve önlem mevcut haliyle günümüze kadar uygulanmaya devam etmiştir. Aynı önlem soruşturma sonuçlanıncaya kadar uygulanacaktır.
Başlatılan son soruşturma ise cam elyafı takviye malzemelerinin ithalatına ilişkin oldu. Başvuru sahibi Cam Elyaf Sanayii A.Ş.’nin yerli üretim dalını temsil niteliğine, Mısır menşeli bu ürünlerin ithalatının dampingli gerçekleştirildiğine ve dampingli ithalat sebebiyle Türkiye’deki ilgili sektörün zarar gördüğüne yönelik yeterli bilgi ve belgenin sunulduğu belirtilerek soruşturma başlatılmıştır. Yürürlükteki mevzuat uyarınca soruşturmanın bir sene içerisinde sonuçlandırılması beklenmektedir.

Son olarak 14 Mayıs tarihinde, Çin Halk Cumhuriyeti menşeli 2905.42.00.00.00 GTİP kodu altında listelenen pentaeritritol (pentaeritrit) ürününe ilişkin olarak yürütülmekte olan nihai gözden geçirme soruşturması sonuçlandırıldı. Bu ürünün dampingli olarak ithal edildiğine ve bu ithalatın yerli üretim dalına zarar verdiği 2011/6 sayılı Tebliğ ile tespit edilmiş ve bugüne kadar 270 ABD Doları/ton miktarında bir önlem uygulanmıştır. Daha sonrasında ise önlemin sonlanacak olması sebebiyle yerli üretici yeni bir başvuru yapmış ve bu başvuru kapsamında yürütülen soruşturma sonucunda, önlemin ortadan kalkması durumunda dampingin ve yerli üretim dalındaki zararın devam etmesinin veya yeniden meydana gelmesinin muhtemel olduğu ifade edilerek, önlemin mevcut haliyle uygulanmasına devam etmesine karar verilmiştir.

Çeşitli Ürünlere Gözetim Uygulaması

Ekonomi Bakanlığı tarafından Mayıs ayı içerisinde başlatılan ve sonuçlandırılan soruşturmaların yanı sıra gözetim uygulamaları da oldukça sıkça gündemdeydi. Bu durum, her ülkeye yönelik olarak uygulanan gözetim politikalarına dair Ekonomi Bakanlığının ciddi bir yaklaşım benimsediğini göstermekte.

2017/3 sayılı Tebliğ ile 8541.40.90.00.14 GTİP kodu altında listelenen fotovoltaik (solar) modül ve panellerin ithalatına yönelik olarak gözetim uygulamasına karar verildi. Bilindiği üzere, 2015 yılında bu ürüne ilişkin olarak 35 ABD Doları/kg gümrük kıymeti belirlenmişti. Yeni düzenleme ile ise 2015 yılındaki tebliğ yürürlükten kalktı. Yeni tebliğin yayım tarihinden itibaren gözetim için artık birim gümrük kıymeti sınırı 300 ABD Doları/m2 oldu.

Gözetim uygulamalarına ilişkin olarak getirilen ikinci düzenleme ise 24 Mayıs tarihinde yayımlanan 2017/6 sayılı Tebliğ oldu. Bu tebliğ ile çeşitli GTİP kodları altında listelenen transmisyon zincirlerine ve aksamlara yönelik olarak 5 ila 10 ABD Doları/kg birim gümrük kıymeti belirlendi.

Son olarak, 28 Mayıs tarihinde 2017/8 sayılı Tebliğ Resmi Gazete’de yayımlanarak plastik sektöründe kullanılan ve 3903.19.00.00.00 GTİP kodu altında listelenen ürüne ilişkin olarak gözetim uygulamasına karar verildi ve aynı tebliğde ürüne ilişkin olarak 1.300 ABD Doları/Ton birim gümrük kıymeti belirlendi.

Fevzi Toksoy