İki önemli anlaşma: Avrupa'da CETA, Türkiye'de Singapur
Avrupa Birliği ve Kanada, yedi yıldır üzerinde çalışılan CETA serbest ticaret anlaşmasını geçtiğimiz Eylül ayında imzaladı. CETA’nın yürürlüğe girmesiyle birlikte birçok gümrük vergisi sona erecek .Gümrük vergilerinin kaldırılması, Kanadalıların Avrupa malları için ödemesi gereken fiyatı düşürecek. Bazı alanlarda, pahalı çift teste olan ihtiyaç sona erecek. Firmalar bakım mühendislerini ve diğer uzmanlarını iki ülke arasında kolaylıkla gönderebilecek. Satış sonrası hizmetler ve ilgili hizmetler için destek sağlanacak.
Bu arada Türkiye'de de önemli bir anlaşma hayata geçiyor: Türkiye-Singapur Serbest Ticaret Anlaşması. Anlaşma, iki ülke arasındaki gümrük vergilerinin indirilmesi-sıfırlanması ve ithalat-ihracat kısıtlamaları konularında düzenlemeler yapıyor.
İşte her iki anlaşmanın da detayları:
CETA – KAPSAMLI EKONOMİK VE TİCARİ ANLAŞMASI (COMPREHENSİVE ECONOMİC AND TRADE AGREEMENT )
Avrupa Birliği ile Kanada arasında imzalanan Kapsamlı Ekonomik ve Ticari Anlaşması (CETA) 21.09.2017 tarihi itibariyle geçici olarak yürürlüğe girdi. AB ülkelerindeki Ulusal Parlamentoların onay süreçleri tamamlandığında anlaşma tam anlamıyla yürürlükte olacak.
CETA, AB ve Kanada arasındaki ticarette düşük gümrük tarifeleri ile mal ve hizmetleri ihraç etmeyi, ihracatı arttırmayı, tüketicilere daha fazla seçenek sunarak, büyüme ve istihdam yaratarak insanlara faydalı olmayı, girdi maliyetlerini düşürerek, Yatırım Mahkemesi Sistemini (ICS) getirerek, Düzenleyici İşbirliği Forumu oluşturarak işletmelere faydalı olmayı, ticaretteki engelleri kaldırmayı amaçlıyor.
CETA’nın yürürlüğe girmesiyle birlikte birçok gümrük vergisi sona erecek, 7 (yedi) yıl sonra endüstriyel ürünler üzerindeki tüm gümrük vergileri kaldırılıyor.
Avrupa'daki firmalar, Kanada'da daha rekabetçi hale geliyor;
Gümrük vergilerinin kaldırılması, Kanadalıların Avrupa malları için ödemesi gereken fiyatı düşürecek. Bazı alanlarda, pahalı çift teste olan ihtiyaç sona erecek. Firmalar bakım mühendislerini ve diğer uzmanlarını iki ülke arasında kolaylıkla gönderebilecek. Satış sonrası hizmetler ve ilgili hizmetler için destek sağlanacak. Orada sattıkları ürünler için donanım, makine ve yazılım desteği sağlanacak.
Kanada hizmetler pazarı, AB şirketlerine açılıyor;
AB'nin CETA'dan gelen ekonomik büyümenin yarısının, daha çok hizmet ticaretinden kaynaklanması bekleniyor. Avrupalı firmalar, tarama gibi özel denizcilik hizmetlerini, boş konteyner taşımacılığı, Kanada'da kargo taşımacılığı gibi alanlarda daha fazla hizmet sunmak için fırsat bulacaklar. CETA kamu hizmetlerini kapsamıyor; dolayısıyla AB Üye Devletleri kamu tekellerini devam ettirebilecek.
Gıda ve Tarım Ürünleri;
Avrupa, tarım ve gıda ürünlerinin yaklaşık% 92'sini gümrüksüz olarak Kanada'ya ihraç edebilecek. Şaraplar ve alkollü içecekler, meyve ve sebzeler, işlenmiş ürünler, peynir, Avrupa'nın geleneksel spesiyaliteleri ('coğrafi endikasyonlar') olarak bilinir. Şaraplar ve alkollü içecekler gibi alanlarda CETA, ticarete yönelik engelleri kaldıracaktır.
AB gıda işleme endüstrisi, Kanada balıklarına daha iyi erişim imkânı sağlayacaktır. AB ve Kanada izleme kontrol ve gözetim önlemleri alarak ve yasadışı avlanma ile mücadele ederek sürdürülebilir balıkçılığı geliştirecektir.
CETA uyarınca Kanada, 143 Coğrafi İşaret Belgesini (GI) - belirli yiyecek ve içecek ürünlerini AB'deki belirli kasaba veya bölgelerden alarak kırsal üreticiyi korumayı kabul etti. (Roquefort peyniri, Modena'dan balzamik sirke ve Hollandalı Gouda peyniri gibi) Kanada, bu geleneksel Avrupa ürünlerini taklitçilikten, AB'nin yaptığı gibi koruyacaktır. Örneğin, Kanada'da Gouda olarak satılan peynir Gouda'dan gelmek zorunda kalacak. AB için sığır eti, domuz eti ve tatlı mornisi ve Kanada için süt ürünleri gibi birkaç hassas ürün için sınırlı kontenjanlar olacaktır.
Ürün Standartları desteklenirken, Düzenleyici İşbirliği Forumu kuruluyor;
Uygunluk değerlendirme sertifikaları (CE), bir ürünün ilgili teknik kural ve düzenlemelere, geçerli herhangi bir sağlık, güvenlik, tüketici koruması veya çevre standartlarına uygun olarak test edildiğini ve standartları karşıladığını gösterir. Sertifikaların karşılıklı kabul edileceği alanlar; Elektrikli ürünler, Elektronik ve radyo ekipmanları, Oyuncaklar, Makinalar ve Ölçüm cihazı. Bu, iki tarafın da aynı testi yapmasını engelleyecek ve hem şirketler hem de tüketiciler için maliyetleri büyük ölçüde düşürecektir. CETA uyarınca, AB ve Kanada’da belirtecek üyelerden oluşan gönüllü bir Düzenleyici İşbirliği Forumu kuruluyor. Forum, düzenleyicilerin tecrübe ve bilgi alış verişinde bulunmalarını sağlayacak, birlikte çalışabileceği alanları tanımlamaya yardımcı olacak. Düzenleyicilere ve yasa koyuculara yardım ve önerilerde bulunacak. Forum’un yetkileri sınırlı olacak.
Küçük ve orta ölçekli AB firmaları fayda sağlayacak;
Kanada hükümetindeki sözleşmeler (ihale) için teklif vermeleri kolaylaşıyor. Bazı ürünlerde çift testi ortadan kaldırıyor. Telif hakkı korumasını güçlendiriyor. Geleneksel Avrupa gıda ürünlerinin kopyalarının temin edilip orijinal bir madde gibi satılması engelleniyor.
Tüketicilere mal ve hizmetlerle ilgili daha fazla seçenek sunulmuş olacak
Avrupalı profesyonellerin Kanada'da çalışması kolaylaşıyor;
CETA, şirket personelinin ve diğer profesyonellerin Atlantik'in diğer tarafında çalışmasını ve firmaların geçici olarak AB ve Kanada arasında çalışmasını kolaylaştıracak.
Bazı niteliklerin karşılıklı olarak tanınmasına izin verir;
CETA, AB ve Kanada'nın mimarlar, muhasebeciler ve mühendisler gibi düzenlenmiş mesleklerde birbirlerinin niteliklerini tanıması için bir çerçeve sunmaktadır.
AB ve Kanada yatırımcıları için öngörülebilir koşullar yaratmak;
Kanada'ya yatırım yapmak isteyen AB firmalarının önündeki engeller kalkıyor. Kanada'daki tüm Avrupalı yatırımcılara eşit ve adil davranılmasını sağlanacak, yatırım ortamı iyileştirilecek ve yatırımcılara daha fazla kesinlik sağlanacak. Yerli ve yabancı yatırımcılar arasında ayrımcılık yapılmayacak, yabancı hisselere yeni kısıtlamalar getirilmeyecek.
Anlaşmazlıklar için Yatırım Mahkemesi Sistemi (ICS) getiriliyor;
CETA, hükümetler, yatırımcı, devlet arasındaki anlaşmazlıkların çözümü (ISDS) ve yatırımları korumak için Yatırım Mahkemesi Sistemini (ICS) getiriyor. Bu sistem halka açık olacak, mesleki ve bağımsız yargıçları AB ve Kanada tarafından atanacak. Böylelikle bir yatırımcının bir Devlete meydan okuyabileceği gerekçeler sınırlandırılacak. Kamu kurumlarının mevzuatı değiştirmeye veya tazminat ödemeye zorlaması engellenmiş olacak.
Avrupa'nın yaratıcı endüstrilerine, yenilikçilerine ve sanatçılarına yardım;
CETA, Fikri Mülkiyet Hakları (IPR) alanında Kanada ile AB’li müzisyenleri, sanatçıları ve Avrupa'nın yaratıcı endüstrilerinde çalışan kişileri, çalışmaları için uygun bir şekilde ödüllendirecek. Yeni teknolojiler korunacak, telif hakkı koruması güçlendirilecek, taklit marka mallara, korsan mallara ve sahte coğrafi işaretleme durumlarına karşı sınır tedbirleri arttırılacak.
İşçi hakları, çevre koruma ve sürdürülebilir kalkınma destekleniyor;
CETA, serbest ticaret anlaşması olmanın ötesinde işçi hakları, çevre koruma, sürdürülebilir kalkınmayı teşvik eden hükümleriyle güçlü taahhütlere ve bağlayıcı yükümlülüklere sahip bir anlaşmadır. CETA, AB ve Kanada sivil toplumuna (işadamları, sendikalar, tüketici organları, çevre grupları ve diğer sivil toplum örgütleri) güçlü bir gözetim rolü veriyor.
Kaynak: http://ec.europa.eu/trade/policy/in-focus/ceta/ceta-explained/
TÜRKİYE-SİNGAPUR SERBEST TİCARET ANLAŞMASI (SİNGAPORE-TURKEY FREE TRADE AGREEMENT)
Çerçevesindeki Ticarette Eşyanın Tercihli Menşeinin Tespiti Hakkında Yönetmelik 01.10.2017 tarihli, 30197 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak aynı gün itibariyle yürürlüğe girdi.
Söz konusu Yönetmelik 01.10.2017 tarihinde yürürlüğe girmekle birlikte muaf veya indirimli gümrük vergisi oranının uygulanabilmesi için İthalat Rejimine Ek Kararda değişiklik yapılıp resmi gazetede yayımlanması gerekecektir.
Anlaşmanın yürürlüğe girmesini müteakip Türk menşeli eşyanın Singapur'a ithalinde gümrük vergileri sıfırlanacak olup, Singapur menşeli eşyanın Türkiye'ye ithalinde ise bir indirim takvimine bağlı olarak, bazı ürünlerde hemen sıfırlanmakla beraber bazı ürünlerde 4.6.8 veya 11 yıllık takvim sonucunda sıfırlanacaktır.
Eşyanın Menşeinin İspatı;
Türkiye menşeli ürünler Singapur’a ithal edilirken ve Singapur menşeli ürünler Türkiye’ye ithal edilirken bir menşe beyanının ibrazıyla Anlaşmadaki tercihli tarifeden yararlanır. Menşe beyanı, bir faturada veya menşeli ürünün tanımlanmasını mümkün kılmak için yeterli ayrıntıda açıklayan diğer herhangi bir ticari belgede yapılır.
Destekleyici belgeler;
Aşağıda sayılan belgeler, bir menşe beyanı kapsamındaki ürünlerin Türkiye veya Singapur menşeli olduğu ve bu Yönetmeliğin diğer koşullarını yerine getirdiği hususlarını desteklemek amacıyla, 19 uncu maddenin ikinci fıkrasında belirtilen belgeler arasındadır:
- a) İhracatçı veya tedarikçi tarafından, söz konusu eşyanın elde edilmesi için gerçekleştirilen işlemleri belgeleyici nitelikte; örneğin hesaplarında veya iç muhasebesinde yer alan doğrudan deliller,
- b) Taraf ülkelerden birinde düzenlenmiş veya hazırlanmış, imalatta kullanılan girdilerin menşe statüsünü tevsik eden, iç mevzuat uyarınca kullanılan belgeler veya
- c) Taraf ülkelerden birinde düzenlenmiş veya hazırlanmış, girdiler üzerinde bu ülkelerde yapılan işçilik veya işlemi tevsik eden, iç mevzuat uyarınca kullanılan belgeler.
Ticari mahiyette olmayan eşya;
(1) Küçük paketler halinde gerçek kişilerden gerçek kişilere gönderilen veya yolcuların zati ya da hediyelik eşyasının bir bölümünü oluşturan eşya; ticarete konu olmamaları, bu Yönetmelik gereklerini yerine getirdiklerinin beyan edilmesi ve bu beyanın doğruluğu hakkında şüphe bulunmaması halinde menşe beyanı istenmeksizin menşeli ürünler olarak kabul edilir. Posta ile gönderilen ürünler için bu beyan, CN22/CN23 posta gümrük beyannamesi veya bu belgeye eklenen bir kâğıt üzerinde yapılabilir.
(2) Alıcıların, yolcuların veya ailelerinin şahsi kullanımına mahsus ürünler içeren arızi ithalat, eşyanın tabiatı ve miktarı itibariyle ticari bir amaç gözetilmediği bariz ise ticari ithalat olarak kabul edilmez.
(3) Birinci ve ikinci fıkrada belirtilen ürünlerin toplam kıymeti küçük paketler için 500 Euro’yu veya yolcunun zati eşyasını oluşturan ürünler için 1200 Euro'yu aşamaz.
Gümrük Vergilerinin Kaldırılması;
Gümrük vergileri, bazı ürünler için anlaşmanın yürürlük tarihi itibarıyla bazı ürünler içinse kademeli olarak sıfırlanıyor. Anlaşmanın 2 nolu ekinde hangi ürün grubuna hangi süre ile sıfır vergi oranının tatbik edileceği belirtiliyor. Gümrük tarife istatistik pozisyonu bazında bir muamele kategori numarası veriliyor ve aşağıdaki şekilde buna göre bir sınıflandırılması yapılıyor.
- Muamele Kategorisi – 3: Gümrük vergileri Anlaşma’nın yürürlük tarihinden itibaren her yıl için eşit olmak üzere 4 aşamada kaldırılacak; dördüncü yılın 1 Ocak günü Taraf menşeli eşya her türlü gümrük vergisinden muaf olacaktır.
- Muamele Kategorisi – 5: Gümrük vergileri Anlaşma’nın yürürlük tarihinden itibaren her yıl için eşit olmak üzere 6 aşamada kaldırılacak; altıncı yılın 1 Ocak günü Taraf menşeli eşya her türlü gümrük vergisinden muaf olacaktır.
- Muamele Kategorisi – 7: Gümrük vergileri Anlaşma’nın yürürlük tarihinden itibaren her yıl için eşit olmak üzere 8 aşamada kaldırılacak; sekizinci yılın 1 Ocak günü Taraf menşeli eşya her türlü gümrük vergisinden muaf olacaktır.
- Muamele Kategorisi – 10: Gümrük vergileri Anlaşma’nın yürürlük tarihinden itibaren her yıl için eşit olmak üzere 11 aşamada kaldırılacak; on birinci yılın 1 Ocak günü Taraf menşeli eşya her türlü gümrük vergisinden muaf olacaktır.
- Muamele Kategorisi – X: Anlaşma kapsamında indirime/sıfırlamaya konu edilmeyecektir.
Kaynak:
http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2017/08/20170815M1-1.pdf
http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2017/10/20171001-1.htm