Kamu için maliye mi; maliye için kamu mu?!.

Mülkiye yıllarında Kamu maliyesi dersine giriyoruz. Rahmetli hocamız Prof. Dr. İsmail Türk dersimize giriyor.

Sermaye Piyasasının Kurucusu ve rahmeti Özal döneminde 55 farklı fon kuruluna kadar danışmanlık yapan; fonlara itiraz ettiği için değerli biri idi. Bize ilk söylediği cümle şu oldu:

"İnsan sosyal bir varlıktır öldürülmesi gereken bir tahta kurusu değildir."

Bu sözü her zaman hatırlayınız ve unutmayınız! İnsan odaklı bir maliye sistemi düzenli işler demişti.

Bir sonraki ders tasarruf ve devlet üzerine isitişare ederken aşağıdaki cümleyi lütfen not alınız demişti.

"İnsanlar ayaklarını yorganlarına göre uzatmalıdır. Devletler yorganlarını ayaklarına göre uzatabilirler çünkü devletlerin yorganları kauçuktur süner. Ama bu sünmenin mutlak bir sonu vardır"

Bir derste üretim fazlalığı durumunda Toprak mahsülleri ofisi, çaykur vb kitleri anlatırken;

"Çay çoktu ve para etmiyordu. Üretici çayı denize dökerdi, sonra devlet alır kalanı depoya koyardı. Genelde bu da denize giderdi Karadeniz'in aylarca çay koktuğunu bilirim."

Hiç unutmam danışmanlık.istifa dilekçesini verme nedenini tek cümle ile bize not aldırdı:

" Fak fuk fon gibi fonlar devletin kendisine çıkış bulmak için ortaya koyduğu başta faydalı gibi gözüken ve sonra bataklığa dönüşüp genel bütçeyi vuran enstrümanlardır."

Sınavlarda bu cümleleri konusuna göre yazanlara 5 puan fazladan verir aklımıza kazırdı. 20 yılı geçmiş hala bunlar gibi onlarca öğütü aklımdadır.

Özetle kamu maliyesi şudur: İnsana değer veren, ayağını yorganına göre uzatmaya değer atfeden hükümetlerin; üretime müdahale etmeden serbest piyasanın arz talep noktasında çalışmasına ortam sağlayan ; genel bütçe dışı gelir gider akışı oluşturmayan bir yönetim biçimidir.

Geçmişten ders almadan hareket etmek, insanı merkezden alıp onu meta olarak gören, kauçuk yorganı sündüren;üretim planlaması ve denetim eksikliği ile hala depolarda ürün bekleten bir sistem, yarattığı fonların bittiği noktada gerçekleri görmesi yorumunu da maliye için kamu diyebiliriz.

Karar sizin kamu maliyesi mi? Yok sa!

Güzel bir hafta olsun; sağlıkla kalın EVDE KALIN!

Selçuk Şağban
Yönetim Danışmanı